Κυριακή 26 Μαΐου 2013

ΗΜΕΡΙΔΑ - Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς; (2/3)

Μέρος 1ο, Μέρος 2ο, Μέρος 3ο

ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ: 26/05/2013

Γράφει Ευάγγελος ο Σάμιος

Σχόλιο ΠΑΖΛ : Στο 2ο Μέρος μπορούμε να διαβάσουμε ή να ακούσουμε από βίντεο τις εισηγήσεις των πέντε (5) πρώτων εισηγητών.

Έχουμε λοιπόν τις παρακάτω εισηγήσεις:

Πανοσ. Ἀρχ/της Ἰωάννης Κοκάκης, Ἰατρός Ὀγκολόγος, μέ θέμα:
«Μεταμοσχεύσεις: ἕνα θετικό βῆμα ἤ ἕνας ἐπιστημονικός καιάδας;»

κ. Παναγιώτης Κίκιλης, Ἰατρός Νεφρολόγος, Διευθυντής μονάδος αἱμοκάθαρσης νοσοκομείου Καλύμνου, μέ θέμα: «Ἡ θετική ὄψη τῶν μεταμοσχεύσεων» .

κ. Ἐμμανουήλ Παναγόπουλος FACS, Ἄμ. Ἐπ. Καθηγητής Χειρ/κῆς, τ. Συν/τής Δ/ντής Χειρ/κῆς Κλινικῆς - Νοσοκομείου «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ», μέ θέμα:
«Διασῴζεται σήμερα ὁ ἐγκεφαλικός θάνατος;»

κ. Ἀθανάσιος Ἀβραμίδης, Καρδιολόγος, Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν μέ θέμα:
«Εἰκαζόμενη συναίνεση».

κ. Κωνσταντῖνος Καρακατσάνης, καθηγητής Πυρηνικῆς Ἰατρικῆς τῆς Ἰατρικῆ Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μέ θέμα:
«Ὁ ''ἐγκεφαλικός θάνατος'' καί οἱ μεταμοσχεύσεις ἀνθρωπίνων ὀργάνων».

1. Μεταμοσχεύσεις: ἕνα θετικό βῆμα ἤ ἕνας ἐπιστημονικός Kαιάδας; Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχ/του Ἰωάννου Κοκάκη, Ἰατροῦ Ὀγκολόγου

Εἰσήγηση στήν Ἡμερίδα μέ θέμα: «Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς;»
Σάββατο 20-4-2013 καί ὥρα 4 ἕως 9 μ.μ. στό Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν καί Ἑνωμένη Ρωμηοσύνη ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱ.Μ.Πειραιῶς σέ συνεργασία μέ τήν Ἱ.Μ.Γλυφάδας.

Μεταμόσχευση: ἕνα ἰατρικὸ θαῦμα τοῦ εἰκοστοῦ αἰώνα ποὺ ξεκίνησε μὲ τὴ μεταμόσχευση καρδιᾶς ἀπὸ τὸν δόκτορα Cristian Barnard καὶ ἔδωσε ἐλπίδα ζωῆς σὲ πολλοὺς ἀσθενεῖς καὶ ἔκτοτε ἀποτελεῖ μέρος τῆς καθημερινῆς ἰατρικῆς πρακτικῆς παγκόσμια. Ἕνα ἰατρικὸ θαῦμα μὲ ἕνα μόνο μελανὸ σημεῖο τὸν λεγόμενο ἐγκεφαλικὸ θάνατο. Ἡ ἱστορία ξεκινάει τὸ 1968 στὸ πανεπιστήμιο τοῦ Harvard ὅταν αὐθαίρετα μία ὁμάδα γιατρῶν, χωρὶς τὴ σύμφωνη γνώμη τῆς ὑπόλοιπης ἰατρικῆς κοινότητας, θεσπίζει τὸν ὅρο « ἐγκεφαλικὸς θάνατος». Ἡ ὁμάδα αὐτὴ δημοσιεύει στὶς 4 Αὐγούστου τοῦ 1968 στὸ ἰατρικὸ περιοδικὸ JAMA [Journal of the American medical Association] ἕνα ἄρθρο μὲ τίτλο «a definition irreversible coma» καὶ ἐκεῖ διαβάζουμε ὅτι ὁ κύριος σκοπός μας εἶναι νὰ θεσπίσουμε τὸ ἀνίατο κῶμα σὰν ἕνα νέο κριτήριο θανάτου.

Ἡ αἱρετικὴ αὐτὴ ὁμάδα, καλεῖται σὲ ἀπολογία ἀπὸ τὴν ἁρμόδια ἐπιτροπὴ ἐλέγχου τῶν θεμάτων ὑγείας. Στὸ κείμενο ποὺ κατατέθηκε σὰν ἀπολογία ἀνάμεσα στὶς διάφορες ἀνακρίβειες καὶ τὰ ἐπιστημονικὰ ἀτοπήματα δυὸ θέσεις τῆς ἐπιστημονικὰ αἱρετικῆς ὁμάδας προβληματίζουν καὶ ἀνακινοῦν τὸ ἐνδιαφέρον: ἡ πρώτη, ὅτι οἱ ἀσθενεῖς σὲ ἀνίατο κῶμα ἀποτελοῦν φορτίο καὶ ἡ δεύτερη, ὅτι ἐνδέχεται νὰ προκύψουν διαφωνίες στὴν ἀπόκτηση καὶ τὴ λήψη τῶν ὀργάνων. Καὶ μόνο αὐτὲς οἱ δυὸ ἱδρυτικὲς θέσεις θὰ ἦταν ἱκανὲς νὰ καταρρίψουν κάθε δισταγμό, στὴν a priori ἀπόρριψη ὅλης αὐτῆς τῆς ἐπιστημονικὰ αἱρετικῆς διδασκαλίας.

Τόσο γιὰ τὴν, κατὰ τὴν Ἰατρικὴ , ἀντιδεοντολογική τους τοποθέτηση ὅσο καὶ γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι εἶναι ἄκρως προσβλητικὲς γιὰ τὸ ἀνθρώπινο πρόσωπο καὶ τὸν πολιτισμό του. Ἂν θεωρήσουμε δὲ καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι στὴ χώρα ποὺ πρωτοεμφανίστηκε ἡ θεωρία περὶ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, τὸ ἀνθρώπινο πρόσωπο δεχόταν βάναυση προσβολή, ἀφοῦ μόλις πρὶν μία δεκαετία τὸ 1957 οἱ ἔγχρωμοι κάτοικοί της ἀπέκτησαν ἰσονομία καὶ πολιτικὲς ἐλευθερίες καὶ τὴν ἴδια χρονιὰ τῆς θέσπισης τῆς θεωρίας τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου τὸ 1968, δολοφονήθηκε στὸ Μέμφις τοῦ Τεννεσὶ ὁ πρωτεργάτης τοῦ κινήματος ὁ Μάρτιν Λοῦθερ Κὶνκ , εὔκολα κατανοοῦμε τὸ πολιτισμικὸ ὑπόβαθρο ἀνάπτυξης τέτοιων θεωριῶν. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν θὰ θέλαμε νὰ γίνουμε ἀφοριστικοὶ ἐξ ἀρχῆς, καὶ ἐπειδὴ ἀρχὴ τῆς προόδου στὴν ἐπιστήμη εἶναι ἡ ἀμφισβήτηση, ἡ ἀμφιβολία καὶ ὁ διάλογος, ἡ συνέχιση τῆς ἀνάλυσής μας, θὰ διασαφηνίσει τὸ γιατί τῆς ἀντίρρησής μας .

Ἡ ἱστορία ἀνάπτυξης τῆς θεωρίας περὶ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου βρίθει ἀντιφάσεων καὶ ἀντινομιῶν. Ὅσον ἀφορᾶ στὸν ὅρο ἐγκεφαλικὸς θάνατος ἀπὸ ἰατρικῆς πλευρᾶς, ἀρχικὰ συμπεριελήφθη καὶ τὸ ἀνίατο κῶμα. Τὸ 1992 οἱ Dr Robert Truog καὶ Dr James Fackler δημοσιεύουν ἕνα ἄρθρο μὲ τίτλο ἐπαναπροσδιορισμὸς τοῦ θανάτου [rethinking Brain Death] ἀναφέρουν ὅτι οἱ ὑποτιθέμενοι ἐγκεφαλικὰ νεκροὶ παρουσιάζουν: 1. ὑποθαλαμικὴ ἐνδόκρινη λειτουργία 2. ἠλεκτρικὴ ἐγκεφαλικὴ δραστηριότητα 3. ἐνδείξεις συναισθηματικῆς ἐπικοινωνίας μὲ τὸ περιβάλλον 4. ἀντανακλαστικὰ σὲ ἐξωτερικὰ ἐρεθίσματα προερχόμενα ἀπὸ τὸ ΚΝΣ . Τὸ ἄρθρο αὐτὸ ἀνακινεῖ ἐκ νέου τὴν πολεμικὴ ἐναντίον τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου καὶ ἐπειδὴ ὑπῆρχαν ἀρκετὲς περιπτώσεις ἀνάνηψης ἔγινε διαχωρισμὸς τοῦ ἀνιάτου κώματος, ἢ φλοιώδους θανάτου, ὅπως ὀνομάζεται σήμερα καὶ τοῦ πραγματικοῦ θανάτου τοῦ ἀσθενοῦς μὲ συνοδὸ καταστροφὴ τοῦ ΚΝΣ.

Ἔπειτα παρατηρήθηκε ὅτι οἱ θεωρούμενοι ἐγκεφαλικὰ νεκροὶ ἐπιζοῦσαν πέρα τῶν προσδοκώμενων 2 ἑβδομάδων στὶς μονάδες ἐντατικῆς θεραπείας, μάλιστα μερικοὶ ἀσθενεῖς ἔζησαν ἕως καὶ ἕξι μῆνες [Truog 1992], [Shewmon 1998], [ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ 2001], ἔχοντες σταθερὴ θερμοκρασία, κανονικὰ ἀντανακλαστικά, κανονικὴ ἀπορρόφηση καὶ ἀφομοίωση τῶν τροφῶν, αὔξηση τοῦ σωματικοῦ βάρους, κύηση καὶ φυσιολογικὸ τοκετὸ καὶ σὲ πολὺ σπάνιες, ἀλλὰ καταγεγραμμένες περιπτώσεις, ἐπαναφορὰ τῶν ἀσθενῶν στὴ φυσικὴ κατάσταση, ἐπινοήθηκε ὁ ὅρος « θάνατος τοῦ στελέχους » ποὺ γιὰ τὴν ἀκρίβεια εἶναι παθολογοανατομικὸς ὅρος καὶ ἔγινε καὶ πάλι διαχωρισμὸς μεταξὺ τῶν μορφῶν νέκρωσης τοῦ ΚΝΣ. Μάλιστα θεσπίστηκαν καὶ κριτήρια γιὰ τὴν διάγνωσή τοῦ θανάτου τοῦ στελέχους κλινικὰ [ἀπουσία ἀντανακλαστικῶν, ὀφθαλμοκεφαλικὸ φωτοκινητικό, κερατοειδοῦς κ.ἄ. ]καὶ ἐργαστηριακὰ [ἐκτίμηση ἐγκεφαλικῆς ροῆς αἵματος, ἠλεκτροεγκεφαλογράφημα ,ΡΕΤ κ.ἄ. ]. Ἐδῶ θὰ πρέπει νὰ προσθέσουμε ὅτι τὸ 2008 τὸ Ἐθνικὸ συμβούλιο βιοηθικῆς τῶν Η.Π.Α. ἀπεφάνθη ὅτι ἡ ταύτιση τοῦ ΕΘ καὶ τοῦ θανάτου τοῦ στελέχους εἶναι «ἐννοιολογικὰ ὕποπτη» καὶ «κλινικὰ ἐπικίνδυνη» .

Ἀπὸ νομικῆς πλευρᾶς στὶς πολιτεῖες ποὺ ἔγινε ἀποδεκτὴ ἡ θεωρία περὶ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, τὸ 1968 θεσπίστηκε ὁ νόμος περὶ «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου» ὡς νέκρωσης ὅλου τοῦ ΚΝΣ ὄχι ὅμως ὡς πραγματικοῦ θανάτου τοῦ ἀσθενοῦς, ἀλλὰ ὡς πρώτη ἐκδήλωση φθορᾶς ἐπερχομένης τοῦ θανάτου τοῦ ἀσθενοῦς ποὺ ὁριζόταν ὡς μόνιμη παύση τῆς καρδιοαναπνευστικῆς λειτουργίας. Τὸ 1981 ἡ ἐθνικὴ ἐπιτροπὴ μεταμοσχεύσεων τῶν Η.Π.Α. ἀναφερόμενη στὸν θάνατο ὁρίζει σὰν θάνατο ἰσόκυρα τόσο τὴν μὴ ἀναστρέψιμη παύση τῆς καρδιοαναπνευστικῆς λειτουργίας ὅσο καὶ τὴν μὴ ἀναστρέψιμη παύση τῆς λειτουργίας τοῦ ἐγκεφάλου. Ἀκολουθεῖ μία πορεία νομικῶν ἀντιφάσεων καὶ ἀσαφειῶν καὶ ὄχι μόνο μέσα στὴ χώρα ποὺ πρωτοεμφανίστηκε ἀλλὰ καὶ στὶς ἄλλες χῶρες ποὺ ἔγινε δεκτὴ σὰν θεωρία καὶ θεσμοθετήθηκε μὲ διαφορετικὰ κριτήρια, ἀπὸ χώρα σὲ χώρα, ὥστε σήμερα νὰ ἔχει τελείως διαφορετικὸ ὁρισμό, ἀπὸ χώρα σὲ χώρα, τὸ γεγονὸς τοῦ θανάτου. Στὴ χώρα μας, λόγου χάριν μὲ ἀπόφαση τοῦ Κ.Ε.Σ.Υ. τοῦ 1985 σὰν θάνατος ὁρίζεται ἡ ἀνεπανόρθωτη ἀπώλεια ἱκανότητας συνείδησης μὲ ἀνεπανόρθωτη ἀπώλεια ἱκανότητας γιὰ αὐτόματη ἀναπνοή. Καὶ διερωτᾶται κάποιος, ὁ θάνατος δὲν εἶναι ἴδιο γεγονὸς παντοῦ;

Ἂς ὑποθέσουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος , σύμφωνα μὲ τοὺς ὑποστηρικτὲς τῆς θεωρίας , ἀποτελεῖ μόνο μία βιολογικὴ μονάδα καὶ ὅτι ὁ θάνατος ἀποτελεῖ τὴ μόνιμη καὶ μὴ ἀναστρέψιμη παύση τῶν λειτουργιῶν του καὶ ἂς θεωρήσουμε τὴ ζωὴ σὲ συνάρτηση μόνο μὲ τὴ βιολογικὴ συμπεριφορὰ τοῦ κυττάρου. Γνωρίζουμε ἀπὸ τὴ βιολογία λοιπὸν ὅτι ἕνα κύτταρο παραμένει ζωντανὸ ὅταν λαμβάνει ἀπὸ τὸ ἐξωτερικὸ περιβάλλον στοιχεῖα τὰ ὁποῖα ἀφομοιώνει μετατρέποντάς τα σὲ ἐνεργειακὸ νόμισμα [ΑΤP] μὲ τὴν ἀπαραίτητη συνέργια τοῦ ὀξυγόνου. Αὐτοὶ οἱ δυὸ παράγοντες μεταφέρονται μέσῳ τῆς ροῆς τοῦ αἵματος τὸ ὁποῖο συνεχίζει τὴ ζωογόνο του δράση μέσῳ τῆς λειτουργίας τοῦ καρδιακοῦ μυός. Ὅταν αὐτὸ σταματήσει, τότε τὸ κύτταρο, μὴ λαμβάνοντας τὰ ἀπαραίτητα στοιχεῖα γιὰ τὴ ζωὴ του ὁδηγεῖται στὸν κυτταρικὸ θάνατο, ποὺ διαφέρει μόνο χρονικὰ σὰν γεγονὸς ἀπὸ ὄργανο σὲ ὄργανο.

Ὁ κυτταρικὸς θάνατος προηγεῖται τῆς λύσης τοῦ κυττάρου, ποὺ προηγεῖται τῆς λύσης τοῦ ὀργάνου. Μετὰ τὸ θάνατο τὸ κύτταρο λύεται καὶ ἀρχίζει ἡ διαδικασία τῆς ἀποσύνθεσης. Ὅπως εἶναι παραδεκτὸ παγκόσμια, ὅσον ἀφορᾶ στὴν ἄσκηση τῆς ἰατρικῆς τέχνης, αὐτὴ συμβάλλει στὴ διατήρηση τῆς ζωῆς , ὄχι στὴ διατήρηση τῆς ζωῆς μόνο σὲ ἐπίπεδο προσώπου, ἀλλὰ ἀκόμα καὶ σὲ ἐπίπεδο κυττάρου. Ὁ ἰατρὸς καθημερινὰ δίνει τὴ μάχη στὸ νὰ διατηρήσει τὴ ζωὴ καὶ τὸ πεδίο αὐτῆς τῆς μάχης δὲν εἶναι μόνο τὸ σῶμα σὰν σύνολο ὀργάνων, ἀλλὰ κυρίως σά σύνολο κυττάρων. Ἀποτελεῖ ἀπαράβατο κανόνα λοιπόν, ἡ ἄσκηση τῆς Ἰατρικῆς τέχνης μὲ γνώμονα τὸν σεβασμὸ στὴ ἴδια τή ζωὴ ,εἴτε ἀφορᾶ τὸ πρόσωπο, εἴτε τὸ ὄργανο, εἴτε τὸ κύτταρο . PRIMUM NON NOCERE [ Ἱπποκράτης ].Καμιὰ ἰατρικὴ πρακτικὴ δὲν καθαγιάζεται ἢ δικαιολογεῖται ὅταν γίνεται πρόξενος βλάβης. «Νὰ κάνω χρήση τῆς θεραπείας πρὸς βοήθεια μόνο ... οὐδέποτε ὅμως πρὸς βλάβη ἢ ἀδικία τινός» [ὅρκος τοῦ Ἱπποκράτους ] . Τὸ γεγονὸς λοιπὸν ὅτι ἡ τεχνολογικὴ ἐξέλιξη παρήγαγε μονάδες ἐντατικῆς θεραπείας στὶς ὁποῖες νοσηλεύονται ἄνθρωποι μέσα στὰ σώματα τῶν ὁποίων διατηρεῖται ἡ ΖΩΗ, σὰν γεγονὸς , δὲ δίνει κανένα δικαίωμα σὲ κανέναν ἰατρὸ νὰ ἐπέμβει καὶ νὰ τὴ σταματήσει ἀκόμα καὶ μὲ εὔσχημο πρόσχημα ἢ ὠφέλεια τινός ἄλλου , γιατί ἔτσι ἀναιρεῖται ἡ ἴδια ἡ φύση καὶ ὁ σκοπὸς τῆς ἄσκησης τῆς ἰατρικῆς.

Σὲ ἄρθρο τοῦ κου Λαγγουράνη , διευθυντοῦ τῆς μονάδας τεχνητοῦ νεφροῦ τοῦ νοσοκομείου Ἀλεξάνδρας μὲ τίτλο « ἡ προσφορὰ ὀργάνου ἀπὸ ἄνθρωπο ποὺ δὲν τὸ χρειάζεται πιὰ, εἶναι δῶρο ζωῆς καὶ συμβάλλει στὴν ἑδραίωση μίας κοινωνίας ἀλληλεγγύης» ποὺ ἀναρτήθηκε στὸ διαδίκτυο στὴν ἱστοσελίδα τῆς Ἐθνικῆς Ἐπιτροπῆς Μεταμοσχεύσεων διαβάζουμε: « σὲ πολλὲς περιπτώσεις ὅμως ὁ ἀσθενὴς μεταφέρεται σὲ ΜΕΘ ναὶ μὲν σὲ κῶμα, ἀλλὰ ζωντανὸς ἀκόμα !!! Ἐν τῷ μεταξὺ ἡ ἐγκεφαλικὴ αἱμορραγία συνεχίζεται, τὸ ἐγκεφαλικὸ οἴδημα ἐπιδεινώνεται καὶ ἐπέρχεται ἡ καταστροφὴ τοῦ ἐγκεφάλου, μὲ ἐπακόλουθο τήν διακοπὴ τῆς ἀναπνοῆς καὶ τῆς κυκλοφορίας .Στὰ ἄτομα αὐτὰ παρέχεται σήμερα ἡ δυνατότητα διατήρησης τῆς ἀναπνοῆς καὶ τῆς κυκλοφορίας γιὰ λίγες ὧρες ἢ καὶ μερικὰ εἰκοσιτετράωρα μὲ τεχνητὰ μέσα [ἀναφέρονται] , ἀφοῦ ἀποκλειστοῦν ἄλλες συνυπάρχουσες ἀναστρέψιμες καταστάσεις [ἀναφέρονται...] ὑπάρχει ἀπόλυτη ἔνδειξη ἐγκεφαλικοῦ θανάτου». Μὲ ἀπόλυτο σεβασμὸ λοιπὸν στὸ πρόσωπο καὶ τὴν ἐπιστημονικὴ ἰδιότητα τοῦ συγγραφέα τοῦ ἄρθρου, θὰ ἤθελα νὰ σταθοῦμε στὴ φράση « ζωντανὸς ἀκόμα» καὶ στὸ νόημα τῆς φράσης «ἐπέρχεται ἡ διακοπὴ τῆς ἀναπνοῆς καὶ τῆς κυκλοφορίας».

Ἐὰν δὲν ἔχω παρανοήσει, ὁ θάνατος ταυτίζεται μὲ τὸ σταμάτημα τῆς καρδιοαναπνευστικῆς λειτουργίας, γνώμη ποὺ βέβαια ἐπικροτεῖ καὶ ὁ Δρ Shewmon ὁ ὁποῖος λέει χαρακτηριστικὰ « ὅτι μόνο ὁ κυκλοφορικὸς καὶ ἀναπνευστικὸς ὁρισμὸς τοῦ θανάτου μπορεῖ νὰ γίνει καθολικὰ ἀποδεκτός!». Ἡ συνέχιση τῆς καρδιοαναπνευστικῆς λειτουργίας μὲ τεχνητὰ μέσα ἁπλὰ ἐπιβραδύνει τὴν ἐπέλευση τοῦ γεγονότος τοῦ θανάτου ὁλοκλήρου τοῦ ὀργανισμοῦ, καὶ τοῦ κυτταρικοῦ πληθυσμοῦ, οὐδεμία διαφωνία, δηλαδὴ συμβάλλει στὴ ζωτικότητα τῶν ὀργάνων καὶ στὴ βιωσιμότητά τους, δηλαδὴ στὴ διατήρηση τῆς ζωῆς τοῦ κυττάρου, δηλαδὴ στὴ ΖΩΗ!!!

Γιὰ νὰ τὸ κατανοήσουμε αὐτὸ πρέπει νὰ ἐξετάσουμε πῶς δημιουργεῖται ἡ ζωή! Δυὸ ζωντανὰ κύτταρα ἑνώνονται, μέσα σὲ ἕνα ζωντανὸ ὀργανισμὸ καὶ ἀρχίζουν νὰ πολλαπλασιάζονται. Στὴν ἀρχὴ τῆς δημιουργίας τοῦ νέου ὀργανισμοῦ μέχρι νὰ διαφοροποιηθοῦν, δηλαδὴ τὰ κύτταρα καὶ νὰ δημιουργήσουν τὴν ἀπαραίτητη ὑποδομή, καρδιακὴ, κυκλοφορικὴ κ.ἄ. γιὰ τὴ συνέχιση τῆς ἀνάπτυξης, τὰ ἀπαραίτητα γιὰ τὴ ζωή, λαμβάνονται ἀπὸ τὸ σῶμα τῆς μητέρας. Μπορεῖ κάποιος νὰ ἰσχυρισθεῖ ὅτι ἐπειδὴ δὲν ἔχουμε ἀκόμα ἄνθρωπο ἐξεικονισμένο, κατὰ τὴν διδασκαλία τῆς καθ’ ἡμᾶς πολιτισμένης καὶ ἐκλεπτυσμένης πνευματικὰ ἀνατολῆς , ἀλλὰ μόνο ἕνα σύνολο κυττάρων , ὅτι ἔχουμε ἀπουσία ΖΩΗΣ!!! Μπορεῖ δηλαδὴ νὰ ποῦμε ὅτι ἐπειδὴ ἕνα μέρος τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀκόμα ἀτελὲς καὶ ἀπουσιάζει ἐν μέρει λειτουργικὰ, καὶ τρέφεται ἀπὸ τὴ μητέρα ὅτι μέσα στὴ μήτρα ἔχουμε φαινόμενο θανάτου;!!! καὶ αἰτιολογεῖται λόγου χάριν ἡ διακοπὴ τῆς κύησης, δηλαδὴ ἡ παύση τῆς ζωῆς ἐπειδὴ εἶναι ἀτελές; Ἂν ἰσχύσει αὐτὸ καὶ θεωρηθεῖ κατὰ ἀναλογία νεκρὸ φτάνουμε στὸ ἑξῆς παράδοξο καὶ τερατῶδες: καὶ γιατί νὰ γεννηθοῦν παιδιά; μποροῦμε ἀφοῦ εἶναι ἀτελὲς ἀκόμα, νὰ κυοφορηθεῖ λ.χ. μέχρι νὰ γίνει ἱκανὸ νὰ χρησιμοποιηθεῖ γιὰ ἰατρικὸ ἢ ἄλλο σκοπὸ ποὺ πάλι συμβάλλει στὸ «καλό» τῆς κοινωνίας . Μίας κοινωνίας βεβαίως, ποὺ δὲ θὰ εἶναι πιὰ στὴ φύση της καλή, ἀφοῦ μέσα της θὰ κυριαρχεῖ ὁ κανιβαλισμὸς καὶ ἡ χρησιμοθηρία. Ὅπως λοιπὸν δὲν εἴμαστε βέβαιοι στὴ διαδικασία τῆς γέννησης τοῦ ἀνθρώπου γιὰ τὸ ποιὰ στιγμὴ ἡ δημιουργικὴ πνοὴ τοῦ Θεοῦ ἐνεργεῖ , καὶ δεχόμαστε ὅτι ἀπὸ τὴν ἀρχὴ πρόκειται γιὰ ἀνθρώπινο πρόσωπο ζῶν, ἔτσι καὶ στὴ διαδικασία τοῦ θανάτου εἴμαστε ὑποχρεωμένοι ἀφοῦ ἔχουμε ἐλλιπῆ γνώση γιὰ τὸ πότε αὐτὴ ἐκπνέει, νὰ δεχτοῦμε ὅτι ἕως καὶ τὴ λύση τοῦ τελευταίου κυττάρου, πρόκειται γιὰ ἀνθρώπινο πρόσωπο μὲ ὅλα τὰ ἀναφαίρετα δικαιώματά του, ποὺ ἀπορρέουν ἀπὸ τὴν ὕπαρξη τῆς Ζωῆς μέσα σ΄αὐτόν.

Νὰ γιατί κανένας γιατρὸς ποὺ σέβεται τὴ Ζωὴ καὶ τὴν τέχνη του δὲν ὑπογράφει ποτὲ πιστοποιητικὸ θανάτου πρὶν τὴν ἔκπτωση τῆς ζωῆς σὲ ὅλο τὸ σῶμα τοῦ ἀσθενοῦς , ποὺ συμβαίνει μόνο μὲ τὴν ὁριστικὴ καὶ ἀμετάκλητη καὶ μὴ ἀναστρέψιμη παύση τῆς καρδιοαναπνευστικῆς λειτουργίας, πράγμα τὸ ὁποῖο ἀποδέχονται καὶ οἱ ὑποστηρικτὲς τῆς θεωρίας περὶ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, γιατί ἐξ ὅσων γνωρίζω, τὸ πιστοποιητικὸ θανάτου ὑπογράφεται μετὰ τὴν ἀποσύνδεση ἀπὸ τὰ μηχανήματα. Καὶ τίθεται τὸ ἐρώτημα οἱ ΜΕΘ τελικὰ τί εἶναι; μονάδες διατήρησης τῆς ζωῆς καί θεραπείας ἢ μήπως μὲ τὸ ἐφεύρημα τοῦ «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου» μετατραποῦν ἄθελά μας σὲ μονάδες ἀνταλλακτικῶν, τύπου βουλκανιζατὲρ ὅπου θὰ πετᾶς τὶς καμένες φλάντζες καὶ θὰ ἀνακυκλώνεις τὶς μισοφαγωμένες; Μήπως τελικά, ἡ καλοπροαίρετη διάθεσή μας γιὰ βοήθεια, ἀπογυμνωμένη ἀπὸ τὸ δεοντολογικό της ὑπόβαθρο μᾶς ὁδηγεῖ σὲ μία ἰατρικὴ τύπου Μένγκελ;!

Τὸ θέμα μας λοιπὸν δὲν εἶναι οἱ μεταμοσχεύσεις σὰν ἰατρικὴ πράξη, ἀλλὰ κυρίως ἡ ὁριοθέτηση τοῦ γεγονότος τοῦ θανάτου τοῦ ἀσθενοῦς. Ὁ δρ Massimo Bondi, διευθυντὴς καθηγητὴς τῆς χειρουργικῆς στὸ Σίδνεϋ, ὁ ὁποῖος ἀσχολεῖται μὲ τὸ θέμα τῶν μεταμοσχεύσεων ἀπὸ τριαντακονταπενταετίας παραμένει ἀφοπλιστικὸς στὶς δηλώσεις του. Λέει χαρακτηριστικά: « ὅτι πολλὲς φορὲς στὴν καθημερινὴ ἰατρικὴ πράξη ἐπειδὴ χρειάζεται νὰ λαμβάνονται τὰ ὄργανα ἐσπευσμένα , λόγῳ τοῦ ὅτι ἡ ἀργοπορία λήψης αὐτῶν, τὰ καθιστᾶ ἀκατάλληλα γιὰ μεταμόσχευση, οἱ γιατροὶ ἀντὶ νὰ παρακολουθήσουν τὴν πορεία ἐξέλιξης τῆς βλάβης τοῦ ἀσθενοῦς, ἔχουν μεγαλύτερη βιασύνη στὸ νὰ θέσουν γρήγορα τὴ διάγνωση τοῦ ΕΘ. Ἐπίσης λέει χαρακτηριστικὰ ὅσον ἀφορᾶ τοὺς δότες «sono I piu fragili ed esposti ma non privi di speranza», δηλαδὴ εἶναι οἱ πιὸ εὔθραυστοι καὶ ἐκτεθειμένοι ἀλλὰ ὄχι δίχως ἐλπίδα. Ὁ ἴδιος ἐρευνητής, ἀναφέρει ἐπίσης ὅτι σὲ μία μεγάλη μελέτη ποὺ ἔγινε στὰ ὑπολείμματα τῶν σωμάτων τῶν δοτῶν, ποὺ εἶχαν χαρακτηρισθεῖ ἐγκεφαλικὰ νεκροὶ , μετὰ τὴν ἀφαίρεση τῶν ὀργάνων, σὲ 503 ἄτομα κατὰ τὴν ἰατροδικαστικὴ ἐξέταση βρέθηκε ὅτι σὲ ἀρκετὲς περιπτώσεις, οἱ βλάβες τοῦ Κ.Ν.Σ. ἦταν ἀναστρέψιμες. Ὁ καθηγητὴς Hill, βρετανὸς ἐρευνητὴς μάλιστα, ὁ ὁποῖος πραγματοποίησε ἀρκετὲς νεκροψίες ἀσθενῶν ποὺ εἶχαν νοσηλευθεῖ σὲ ΜΕΘ, εἶχαν λάβει τεχνητὴ καρδιοαναπνευστικὴ ὑποστήριξη καὶ ἀκολούθως εἶχαν χαρακτηρισθεῖ ἐγκεφαλικὰ νεκροί, μὲ τὰ ὑπάρχοντα κριτήρια ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, βρῆκε ὅτι στὴν πλειοψηφία τῶν περιπτώσεων ὑπῆρχε μία σχετικὰ ἱκανοποιητικοῦ βαθμοῦ διατήρηση τῆς φλοιώδους οὐσίας τοῦ ἐγκεφάλου, γεγονὸς ποὺ θέτει σοβαρὰ ἐρωτήματα γιὰ τὸ πόσο τελικὰ «νεκροί» εἶναι οἱ ἀσθενεῖς αὐτοὶ. Δίκαια λοιπόν, ὁ Δρ Robert Truog, καθηγητὴς στὸ πανεπιστήμιο τοῦ Χάρβαρντ, ἀναισθησιολόγος, λέει χαρακτηριστικά, «ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος παραμένει ἀσυνάρτητος στὴ θεωρία καὶ συγκεχυμένος στὴν πράξη, ἐπιπλέον ὁ μόνος σκοπὸς ποὺ ἐξυπηρετεῖται ἀπὸ τὴν ἔννοια εἶναι ἡ δυνατότητα στὴν ἐξεύρεση τῶν ὀργάνων».

Ἕνα ἄλλο ἐρώτημα ποὺ τίθεται, εἶναι γιατί εἶναι ἀναγκαία ἡ χορήγηση φαρμακευτικῆς ἀγωγῆς μὲ σκοπὸ τὴν ἀναισθησία, στὸ δότη, πρὶν τὴ λήψη τῶν ὀργάνων. Ἀ-ν-αισθησία χρειάζεται ὁ ζῶν καὶ ὄχι ὁ νεκρός, ἀφοῦ ἡ ὕπαρξη αἰσθήσεων προϋποθέτει τὴν ὕπαρξη τῆς ζωῆς. Ποῦ ἀποσκοπεῖ λοιπὸν ἡ χορήγηση ἀναισθησίας στὸν «ἐγκεφαλικὰ νεκρὸ δότη» ἀφοῦ κατὰ τὴ θεωρία αὐτὴ ὁ ἄνθρωπος εἶναι νεκρὸς; Καὶ ποιὰ εἶναι αὐτὰ τὰ συμπτώματα ποὺ ἐμφανίζονται κατὰ τὴ λήψη τῶν ὀργάνων καὶ τὰ ὁποῖα καταστέλλονται μὲ τὴ χορήγηση ἀναισθησίας; ἐφίδρωση, αὔξηση καρδιακῶν παλμῶν καὶ ταχυκαρδία, αὔξηση ἀρτηριακῆς πίεσης καὶ τὰ λεγόμενα σημεῖα τοῦ Λαζάρου. Χαρακτηριστικὴ εἶναι ἡ περίπτωση ἑνὸς ἀπὸ τοὺς χαρακτηρισθέντες «ἐγκεφαλικὰ νεκρούς» δότες ποὺ δημοσιεύτηκε ἀπὸ τὸν WETZEL καὶ ἐξετάστηκε ἀπὸ τοὺς Βρετανοὺς ἐρευνητὲς EVANS καὶ HILL. Ὁ ἀσθενὴς αὐτὸς 33 χρονῶν, χαρακτηρίσθηκε ἐγκεφαλικὰ νεκρὸς καὶ ἑτοιμάσθηκε γιὰ τὸ χειρουργεῖο. Πρὸ τῆς ἔναρξης τῆς διαδικασίας εἶχε 90 παλμοὺς τὸ λεπτὸ καὶ ἡ πίεσή του ἦταν 90/50. Μόλις ὁ χειροῦργος ἔκανε τὴ τομὴ κατὰ μῆκος τοῦ σώματος οἱ παλμοὶ ἔγιναν 104 καὶ ἡ πίεσή του 120/70 τὸ λεπτό. Ἐὰν ἦταν πτῶμα, κανονικὰ αὐτὸ δὲν ἔπρεπε νὰ συμβεῖ. Στὰ 3 λεπτὰ ἀπὸ τὴν ἔναρξη τῆς διαδικασίας οἱ παλμοὶ ἀνέβηκαν στοὺς 118 τὸ λεπτὸ καὶ ἡ πίεσή του στὸ 150/75, καὶ χρειάστηκε ἡ χορήγηση ἀναισθησίας, στὰ 11 λεπτὰ ἀπὸ τὴν ἔναρξη τῆς διαδικασίας, γιὰ νὰ σταματήσει ἡ αὔξηση τῶν παλμῶν καὶ τῆς πίεσης καὶ νὰ συνεχίσει ἡ διαδικασία. Τὸ φαινόμενο αὐτὸ παρατηρεῖται συνήθως στοὺς ἀσθενεῖς ποὺ χειρουργοῦνται ὅταν ἡ ἀναισθησία δὲν ἐπαρκεῖ καὶ εἶναι ἐξ αἰτίας τῆς κατευθείαν ἀπάντησης τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους. Ἐπιπλέον γιατί παρατηρεῖται δακρύρροια τοῦ δότου, κυρίως κατὰ τὴ στιγμὴ τῆς λήψης τῶν ὀργάνων; Πῶς αὐτὰ ἐξηγοῦνται ἰατρικὰ καὶ μὲ ποιὸ μηχανισμὸ προκαλοῦνται; Ὅπως προαναφέρθηκε, ὑπάρχουν σπάνιες ἀλλὰ καταγεγραμμένες περιπτώσεις ἀνθρώπων, ποὺ ἐνῶ χαρακτηρίσθηκαν ἐγκεφαλικὰ νεκροὶ [κλινικὰ καὶ ἐργαστηριακά], ἐπανῆλθαν κανονικὰ στὴ ζωή. Πρόσφατα δημοσιεύθηκε ἡ κλινικὴ περίπτωση τῆς Lucy Hussey Bergonzi, μία ἀπὸ τὶς καταγεγραμμένες περιπτώσεις ἐπαναφορᾶς ἀπὸ τὸν κλινικὰ καὶ ἐργαστηριακὰ διαγνωσθέντα ἐγκεφαλικὸ θάνατο, ἡ ὁποία ἐνῶ χαρακτηρίσθηκε ἐγκεφαλικὰ νεκρὴ καὶ δόθηκε ἡ ἄδεια ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς γιὰ τὴ λήψη τῶν ὀργάνων ἐκείνη ἐπανῆλθε στὴ φυσιολογικὴ κατάσταση ἔπειτα ἀπὸ ραντισμὸ μὲ ἁγιασμὸ, ποὺ ἔγινε λίγα λεπτὰ πρὸ τῆς ἀφαίρεσης τῶν μοσχευμάτων. Στὶς περιπτώσεις αὐτὲς πῶς δικαιολογεῖται τὸ γεγονὸς αὐτό, ἀφοῦ ἡ διάγνωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου εἶχε γίνει σὲ ἁρμόδια κατὰ τόπους ἰατρικὰ κέντρα καὶ εἶχαν τηρηθεῖ ὅλες οἱ ἀπαραίτητες νομικὰ καὶ ἰατρικὰ διαδικασίες; Σ΄αὐτὸ τὸ σημεῖο θὰ θέλαμε νὰ κάνουμε μία διευκρίνιση. Τὸ πρόβλημά μας καὶ ἡ ἀντίρρησή μας δὲν ἀφορᾶ στὶς μεταμοσχεύσεις σὰν ἰατρικὴ πρακτική, ἐξ ἄλλου καὶ ἡ μετάγγιση αἵματος ὑπὸ μίαν ἔννοια θὰ μποροῦσε νὰ θεωρηθεῖ μεταμόσχευση ἤ λόγου χάριν ἡ δωρεὰ ὀργάνου ἀπὸ ζῶντα δότη, ἀλλὰ στὶς μεταμοσχεύσεις ἀπὸ νεκρὸ δότη, σὲ συνάρτηση πάντα μὲ τὴ θέσπιση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου μὲ ὅλες τὶς ἐπὶ μέρους παραμέτρους . Καὶ αὐτὸ τόσο λόγῳ τῆς ἰδιομορφίας τῆς ἴδιας τῆς θεωρίας τοῦ «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου» ὅσο καὶ γιὰ τὸ γεγονός, ὅτι πάρα πολλὲς μελέτες ἀνὰ τὸν κόσμο, ἀπὸ διεθνοῦς κύρους ἐρευνητὲς καὶ ἐπιστήμονες, θέτουν καθαρὰ τὴν ἀνάγκη ἀμφισβήτησης τῆς ὑπαρχούσης θεωρίας περὶ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου καὶ συγκλίνουν στὴν πιθανή, ἐπιστημονικὰ, ἀναίρεσή του. Θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος εἶναι εἴτε ἕνα φαινόμενο στὴ διαδικασία τοῦ θανάτου [ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ] εἴτε τὸ πρῶτο στάδιο τῆς ἀποσύνθεσης [TAYLOR], ἀλλὰ σίγουρα, ὄχι ὁ θάνατος τοῦ προσώπου, ὁ ὁποῖος παραμένει ἕνα μὴ ἀποκεκαλυμμένο μυστήριο. Ὁ καθηγητὴς τῆς Νευρολογίας κος Taylor ἀποφαίνεται ὅτι ὑπάρχει ὁ θάνατος σὰν στιγμιαῖο γεγονὸς [process of dying], καὶ ἡ διαδικασία τῆς ἀποσύνθεσης[process of disintegration] καὶ συμπληρώνει ὅτι ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος εἶναι τὸ πρῶτο στάδιο τῆς διαδικασίας τῆς ἀποσύνθεσης. Ἐπιπλέον θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι ὁ θάνατος δὲν διαγιγνώσκεται ἁπλὰ πιστοποιεῖται.

Πρὶν παραδώσω τὴ σκυτάλη στοὺς ἐξαίρετους ὁμολογουμένως ἐπιστήμονες ποὺ βρίσκονται σήμερα ἐδῶ, θεωρῶ χρέος μου καὶ σὰν Θεολόγος, νὰ κάνω μία μικρὴ ἀναφορὰ ἀκόμη καὶ νὰ προσθέσω ὅτι οἱ ἰατρικὲς μελέτες ποὺ ἀντιτίθενται στὴ θεωρία τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου καὶ ὁρίζουν τὸ θάνατο σὰν στιγμιαῖο γεγονὸς, διαφοροποιοῦν τὸ γεγονὸς τοῦ θανάτου ἀπὸ τὴν διάλυση τοῦ σώματος στὴν ὁποία ἀνήκει καὶ ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος, ἀρνοῦνται τὴν ταύτιση τῆς ψυχῆς μὲ τὶς ἐγκεφαλικὲς λειτουργίες, ὑποστηρίζουν τὸ δικαίωμα στὴ ζωὴ ὄχι μόνο τοῦ λήπτη ἀλλὰ καὶ τοῦ δότη, δέχονται τὸν δότη σὰν πρόσωπο ἀκόμα καὶ μετὰ θάνατον, ἔρχονται σὲ ἀπόλυτη συμφωνία μὲ τὸ πνεῦμα τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὸ πνεῦμα τῆς ἀποκαλυπτικῆς πατερικῆς θεολογίας [Ἅγ. Μάξιμος ὁμολογητὴς, Ἅγ. Γρηγόριος Νύσσης, Μέγας Βασίλειος, Ἅγ. Ἰωάννης Δαμασκηνὸς κ.ἄ.].Ἐπίσης ἐπειδὴ κάποιοι προσπαθοῦν νὰ κινήσουν τὴν κοινὴ γνώμη λέγοντας, ὅτι ἐμεῖς ποὺ εἴμαστε ἐπιστημονικὰ ἐνάντιοι στὴ θεωρία τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου στερούμαστε εὐσπλαγχνίας πρὸς τὸν συνάνθρωπο, θὰ ἤθελα νὰ ἀπαντήσω, μὲ ἀπόλυτο σεβασμὸ στὴ γνώμη τους, ὅτι πρῶτον, εὐσπλαγχνία γιὰ τὸ γιατρὸ ἀπέναντι στὸν ἀσθενῆ εἶναι ἡ ἄσκηση τῆς ἰατρικῆς μὲ σεβασμὸ στὸ ἀνθρώπινο πρόσωπο καὶ μέ ἐπιστημονικὴ ἀρτιότητα, ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴν ἀλήθεια. Δεύτερον, εὐσπλαγχνία δὲν ἀξίζει μόνο ὁ λήπτης, ἀλλὰ καὶ ὁ δότης καὶ ἡ οἰκογένειά του ἐπίσης. Ὁ δότης γιὰ μᾶς παραμένει κατὰ πάντα ἀνθρώπινο πρόσωπο ψυχῆ τε καὶ σώματι καθ΄ὅλη τή διάρκεια τῆς νοσηλείας του, καὶ εἶναι ἐκεῖνος ποὺ βρίσκεται στὴν πιὸ ὀδυνηρὴ θέση καὶ χρειάζεται περισσότερο τὴ φροντίδα καὶ τὴν προστασία μας, γιατί ἀγωνίζεται γιὰ τὴ ζωή του ἡ ὁποία ἔπ΄οὐδενὶ δὲν πρέπει νὰ κινδυνέψει, θέση ἀπόλυτα ταυτισμένη μὲ τὸ πνεῦμα τῆς Συνόδου. Γιὰ μᾶς δὲν εἶναι ἄχρηστο φορτίο μὲ πράγματα ποὺ δὲν τὰ χρειάζεται , γιὰ νὰ πεταχθεῖ σὲ ἕναν, πιθανὰ ἐπιστημονικὸ Καιάδα, ἀλλὰ ὁ πλησίον καὶ ἀδελφός μας ὅπως ἄλλωστε καὶ ὁ λήπτης . Ἡ κλινικὴ περίπτωσή του χρειάζεται τὴν ἀπαραίτητη ἰατρικὴ φροντίδα καὶ ὑποστήριξη ἀπὸ ὅλους γιὰ τὸ ἀναφαίρετο δικαίωμα στὴ ζωὴ ποὺ εἶναι δῶρο τοῦ ΘΕΟΥ στὸν ἄνθρωπο καὶ δὲν ἔχει τὸ δικαίωμα κανένας νὰ τὴν κόψει παρὰ μόνο ὁ ἴδιος ὁ Θεός, πράγμα γιὰ τὸ ὁποῖο εἴμαστε ἐπιστημονικὰ βέβαιοι ὅτι μᾶλλον δὲν συμβαίνει μὲ τὴ θέσπιση τοῦ ΕΘ. Ἐπιπλέον ἐπειδὴ γίνεται λόγος γιὰ χρέος φιλανθρωπίας, ἀπαντοῦμε ὅτι εἶναι ἀσφαλῶς φιλανθρωπία ἡ δωρεὰ ὀργάνων, ἀλλὰ ἀσύγκριτα μεγαλύτερη φιλανθρωπία εἶναι νὰ διδάσκεις τοὺς ἀνθρώπους νὰ πηγαίνουν στὸ θάνατο μὲ βαθειὰ πίστη στὴν Ἀνάσταση τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ. Φιλανθρωπία εἶναι νὰ διδάσκεις τοὺς ἀνθρώπους νὰ πορεύονται στὴ σταυροαναστάσιμη ζωὴ καὶ ὅτι ὁ θάνατος, καθολικὸ γεγονὸς τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι πέρασμα στὴν αἰωνιότητα, καὶ μετάσταση στὰ ἀνώτερα , τὰ ἀληθινὰ , τὰ ἄφθαρτα. Φιλανθρωπία εἶναι νὰ διδάσκεις τοὺς ἀνθρώπους τὴ δοξολογικὴ πλευρὰ τῆς ἀσθένειας καὶ τὴ λυτρωτικὴ πλευρὰ τοῦ θανάτου. Κλείνοντας θὰ ἤθελα νὰ εὐχαριστήσω τὴν Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν γιὰ τὴν ἰδιαίτερη τιμὴ πού μοῦ ἔδωσαν νὰ μὲ προσκαλέσουν νὰ καταθέσω τὴν ἐπιστημονική μου ἄποψη στὴν ἀποψινὴ ἡμερίδα, καθὼς καὶ τὸν σεβασμιότατο μητροπολίτη Κηφισίας, Ἀμαρούσιου καὶ Ὠρωποῦ κ.κ. Κύριλλο γιὰ τὴν, στὴν ἐλαχιστότητά μου, παρασχεθεῖσα εὐλογία. Εὐχαριστῶ.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.Shwmon D. A. ‘’anencephale selected medical aspects’’ Hasting Center report 1988 no 10pp11-19 / 2.Dr Massimo Bondi ‘’Testimony presented at a hearing of the selected commitee of the commission of social affairs of the Italian Parliament’’ / 3.D.C.Klein’’ brain death with prolonged somatic survivor’’ N.E.J.of med.1992no306 pp 1362 / 4.J.E.ParisiR.C. KirnG.H Collins et al’’ brain death with prolonged somatic survivor’’ N.E.J. of med1982no 306 pp14-16 / 5.Heytens l et al 1989 ‘’Lazarus signs ad extension postum in a brain dead patient case report’’ Neurosergury 71<3>449- 51 / 6.Popper A.H. ‘’unusual spontaneous movements in brain dead patients’’ Neurology 1984 no 34 pp1089-1092 / 7.Dr Alan Shwmon professor of pediatric neurology UCLA’’ chronic brain death meta analysis and conseptual consequences’’ Neurology1998 no51 pp1538-1545 / 8.D.S.Eriksson of Gotemborg university inst. Of cl neuroscience F.H.Cage of S Diego Salk institute cf ‘’ mors sua vita mea ‘’op.cit.p 7 / 9.DR Hill ibid. / 10.C.B.Johansson et al ‘’ identification of neural stem cells in the adult mammalian central nervous system’’ 1989 January 8 no 96 <1>pp 25-34 / 11 .proff.Fausto Baltisero department of human fisiology university of Milan hearing September 28 1992 ‘’report of the selected comitee of the commission of social affairs of the Italian Parliament’’ / 12.rethinking…note22 Wetzer R.C. Setzer N.Stiff J.L.’’ et al ‘’hemodynamic responses in brain dead organ donor patient’’Anesth.Analgh 1985 no 64 pp125-128 /13.Dr Robert Truog- Dr James Fakler ‘’rethinking brain death’’ Critical Care Medicine volume20 no12 1992/ 14.GriggM.M., Kelly M.A.,Celessia G.G. et al electroencephalographic activity after brain death Archives of Neurology 1987no44[9] pp948-954/

orthros

http://youtu.be/jRbcVJU-Dos

2. Ἡ θετική ὄψη τῶν Μεταμοσχεύσεων, Παναγιώτου Κίκιλη, Ἰατροῦ Νεφρολόγου, Δ/ντοῦ Μονάδος αἱμοκάθαρσης Νοσοκομείου Καλύμνου.

Εἰσήγηση στήν Ἡμερίδα μέ θέμα: «Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς;»
Σάββατο 20-4-2013 καί ὥρα 4 ἕως 9 μ.μ. στό Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν καί Ἑνωμένη Ρωμηοσύνη ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱ.Μ.Πειραιῶς σέ συνεργασία μέ τήν Ἱ.Μ.Γλυφάδας.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Λόγῳ ἀσθενείας τοῦ κ. Κίκιλη, ἡ εἰσήγησή του ἀνεγνώσθη ἀπὸ τήν δεσποινίδα Βασιλική Κίκιλη.

Σεβασμιώτατοι, Πανοσιολογιώτατε, Αἰδεσιμολογιώτατοι Πατέρες καὶ ἀδελφοί, κυρίες καὶ κύριοι

Θεωρῶ μεγάλη τιμὴ στὴν ταπεινότητά μου, τὴν εὐγενικὴ πρόσκληση νὰ συμμετάσχω ὡς εἰσηγητὴς στὴν παροῦσα ἡμερίδα.

Ποιὰ εἶναι λοιπόν, ἡ θετικὴ πλευρὰ τῶν μεταμοσχεύσεων;

Πολὺ λίγο θὰ ἦταν ἀνάγκη νὰ ἀσχοληθοῦμε μὲ τὸ ἀγκάθι τοῦ λεγομένου «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου», ἂν δίναμε τὴν προσήκουσα προσοχή, ἂν ἐξετάζαμε προοπτικὰ καὶ ἂν ἐνημερώναμε δεόντως τὸν κόσμο γιὰ τὴν δυνατότητα ποὺ ὑπάρχει νὰ γίνονται μεταμοσχεύσεις σὲ πάσχοντες-λῆπτες ἀπὸ ζωντανοὺς δότες, δηλαδὴ ἀπὸ ὑγιεῖς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι, ἐντελῶς ἐλεύθερα, χωρὶς καμμιὰ ψυχολογικὴ πίεση, (ἀπὸ ἀγάπη καὶ μόνο κινούμενοι πρὸς τοὺς πάσχοντες συνανθρώπους τους), δωρίζουν κάποιο ὄργανο (ἢ μέρος ὀργάνου) τοῦ σώματός τους γιὰ νὰ δώσουν ποιότητα ζωῆς, ἀνακούφιση ἀλλὰ καὶ χρόνια ζωῆς στοὺς ἀσθενεῖς ποὺ σταυρώνονται καθημερινὰ λόγῳ κάποιας ἀνεπάρκειας ζωτικοῦ ὀργάνου τους μέ συνέπεια τήν χαμηλή ποιότητα ζωῆς , ἀλλὰ καὶ αὐτὴ καθ’ ἑαυτὴν τήν διάρκεια τῆς ζωῆς τους, περιορισμένη!

Αὐτὴ ἡ δωρεά, πραγματοποιεῖται μόνο ὅταν ἡ ὑγεία καὶ ἡ ζωὴ τοῦ δότη, δὲν κινδυνεύει ἀπὸ τὴν ἀφαίρεση τοῦ ὀργάνου, γεγονὸς ποὺ διαπιστώνεται μὲ τὸν ἐκ τοῦ νόμου προαπαιτούμενο ἔλεγχο ποὺ διενεργεῖται πρὶν τὴν τελικὴ ἐπέμβαση, ὁ ὁποῖος εἶναι πλήρης καὶ λεπτομερὴς χωρὶς νὰ ἀφήνει ἀμφιβολίες γιὰ τὴν ἀσφάλεια τῆς ὑγείας τοῦ δότη. Μάλιστα, στὴν περίπτωση αὐτή, ἰσχύει ἀναντίρρητα καὶ τὸ θεολογικὸ ὑπόβαθρο τοῦ θεανθρωπίνου φθέγματος: «Μακάριόν ἐστι διδόναι μᾶλλον ἢ λαμβάνειν» ποὺ ἀναφέρεται στὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὸ χρησιμοποιοῦν κάποιοι γιὰ νὰ τεκμηριώσουν τὶς λεγόμενες «πτωματικὲς μεταμοσχεύσεις» ὡς τάχα αὐτοθυσιαστικὴ προσφορὰ τοῦ βαρέως πάσχοντος δότη στὴ Μονάδα Ἐντατικῆς Θεραπείας. Στοὺς ζωντανούς-ὑγιεῖς δότες ἐφαρμόζεται αὐτὴ ἡ Εὐαγγελικὴ ρήση καὶ ὄχι στοὺς ἑτοιμοθάνατους πάσχοντες οἱ ὁποῖοι δὲν ἔχουν τὴν δυνατότητα καὶ τὴν ἐλευθερία νὰ ἐκφρασθοῦν στὴν κατάσταση ποὺ βρίσκονται!

Ὁ νέος νόμος περὶ μεταμοσχεύσεων 3984/27-06-2011 στὸ ἄρθρο 8, ἐπιτρέπει ρητὰ νὰ δίνουν ὄργανα τοῦ ἀσθενοῦς σὲ πάσχοντες:

α)ὁ ἢ ἡ σύζυγος τοῦ ἀσθενοῦς

β) ἄτομο ποὺ συνδέεται μὲ τὸν λήπτη μὲ σύμφωνο ἐλεύθερης συμβίωσης

γ) συγγενεῖς τοῦ ἀσθενοῦς ἐξ αἵματος μέχρι τὸν Δ΄ βαθμὸ

δ) συγγενεῖς ἐξ ἀγχιστείας μέχρι τὸν Β΄ βαθμὸ

ε) πρόσωπα μὲ τὰ ὁποῖα συνδέεται συναισθηματικὰ ὁ ἀσθενὴς μετὰ ἀπὸ ἄδεια μέ δικαστικὴ ἀπόφαση

καὶ τέλος ἄλλα πρόσωπα κατά περίπτωση, τῶν ὁποίων ἡ ἔγγραφη συναίνεση εἶναι ἐλεύθερα ἀνακλητὴ ἂν μετανοιώσει ὁ ὑποψήφιος δότης μέχρι τὴν τελευταία στιγμὴ τοῦ χειρουργείου. Ἐδῶ λοιπόν, ὑπάρχει ἡ δυνατότητα ἐξάσκησης τῆς ἀρετῆς τῆς ἀγάπης καὶ τῆς αὐτοθυσίας χάριν τοῦ ἀδελφοῦ.

Στὸ σημεῖο αὐτὸ πρέπει νὰ δοῦμε ποιὰ ὄργανα εἶναι δυνατὸν νὰ μεταμοσχευθοῦν ἀπὸ ὑγιεῖς-ζωντανοὺς δότες σὲ πάσχοντες λῆπτες.

Α) Τὸ ἧπαρ (δηλαδὴ τὸ συκώτι). Οἱ ζωντανοὶ δότες ἥπατος, ὑφίστανται ἀφαίρεση μέρους τοῦ ἥπατος καθ’ ὅτι τὸ κολόβωμα (δηλαδὴ τὸ ὑπόλοιπο) ἀναπληρώνεται - ξαναγίνεται μέσα σὲ δυὸ – δυόμισυ μῆνες. Ἂν ὁ λήπτης εἶναι παιδί, ἀφαιρεῖται ἕνα μέρος τοῦ ἀριστεροῦ λοβοῦ ἀπὸ τὸν δότη. Ἂν εἶναι ἐνήλικας ἀφαιρεῖται ὅλος ὁ ἀριστερὸς λοβὸς καὶ ἂν εἶναι μεγαλόσωμος ἐνήλικας, ὁ δεξιὸς μόνο λοβὸς τοῦ ἥπατος τοῦ δότη. Ἡ νοσηλεία στὸ νοσοκομεῖο διαρκεῖ ἑφτὰ ἕως δέκα ἡμέρες καὶ ἡ ἐγχείρηση διαρκεῖ ἀπὸ πέντε ἕως ὀκτὼ ὧρες. Σὲ διάστημα δυόμισυ ἕως τριῶν μηνῶν ὁ δότης ἥπατος ἐπιστρέφει στὴν ἐργασία του. Στὴν Ἀμερική, ἡ πιθανότητα θανάτου τοῦ δότη ἐξ αἰτίας τῆς δωρεᾶς ἥπατος μπορεῖ νὰ φθάσει τὸν ἕνα θάνατο κάθε ἑκατὸ ἕως διακόσιους δότες. Αὐτὴ εἶναι καὶ ἡ πιθανότητα ποὺ ρισκάρει ὁ δότης ἀπὸ τὴν αὐτοθυσία του γιὰ τὸ ἀγαπώμενο πρόσωπο, δηλαδὴ τὸν λήπτη.

Β) Οἱ πνεύμονες: Ἀσθενεῖς σὲ τελικὰ στάδια ἀναπνευστικῆς ἀνεπάρκειας εἶναι οἱ ὑποψήφιοι λῆπτες. Γιὰ νὰ γίνει μεταμόσχευση πνευμόνων, χρειάζονται δυὸ δότες καὶ ὄχι ἕνας. Ὁ ἕνας δότης προσφέρει τὸν ἕνα ἀπὸ τοὺς δυὸ ἀριστεροὺς λοβοὺς ποὺ ἔχει κάθε ἀνθρώπινος πνεύμονας καὶ ὁ δεύτερος δότης προσφέρει τὸν ἕνα ἀπὸ τοὺς τρεῖς λοβοὺς τοῦ δεξιοῦ πνεύμονα ποὺ διαθέτει. Καὶ οἱ δυὸ αὐτοὶ λοβοὶ τοποθετοῦνται στὸν ἴδιο λήπτη. Ἡ ἐπέμβαση εἶναι δύσκολη καὶ πραγματοποιεῖται σὲ ἐξειδικευμένα κέντρα τοῦ ἐξωτερικοῦ. Ἡ πρώτη ἔγινε στὴν Ἀμερικὴ τὸ 1990. Τὰ ποσοστὰ ἐπιτυχίας βαίνουν συνεχῶς πρὸς τὸ καλύτερο μὲ τὴν αὐξανόμενη ἐμπειρία καὶ τὰ νεότερα ἀνοσοκατασταλτικὰ φάρμακα.

Γ) Τὸ πάγκρεας: Μεταμόσχευση παγκρέατος ἐφαρμόζουμε σὲ περιπτώσεις βαρέως ἰνσουλινοεξαρτώμενου διαβήτη μὲ σοβαρὲς ἐπιπλοκές. Στὸ 95% τῶν περιπτώσεων τὸ πάγκρεας μεταμοσχεύεται μαζὶ μὲ νεφρὸ διότι οἱ λῆπτες εἶναι συνήθως νεφροπαθεῖς αἱμοκαθαιρόμενοι λόγῳ τοῦ ἀνεξέλεγκτου διαβήτη ὁ ὁποῖος εὐθύνεται γιὰ τὴν κατάστασή τους. Νὰ σκεφθεῖ κανεὶς ὅτι σὲ περίπτωση τελικοῦ σταδίου νεφρικῆς νόσου λόγῳ διαβήτη, ἂν ἐφαρμόσουμε ἁπλὴ μεταμόσχευση νεφροῦ ἡ διαβητικὴ νεφροπάθεια ὑποτροπιάζει στὸ 100% τῶν περιπτώσεων. Σὲ μικρὸ ποσοστὸ (<5%) γίνεται ἀμιγὴς μεταμόσχευση παγκρέατος ὅταν δὲν συνυπάρχει βαριὰ νεφρικὴ νόσος ἀλλὰ μείζονες ἐπιπλοκὲς τοῦ σακχαρώδη διαβήτη. Σὲ αὐτὴ τὴ μεταμόσχευση, μεταμοσχεύουμε τμῆμα τοῦ παγκρέατος ἑνὸς ὑγιοῦς δότη (συνήθως τὸ μισὸ πάγκρεας) ἢ μία μεγάλη ὁμάδα νησιδιακῶν κυττάρων ἀπὸ τὸ ὑγιὲς πάγκρεας τοῦ δότη τὰ ὁποῑα ἐμφυτεύονται στὸ συκώτι τοῦ ἀσθενοῦς λήπτη καὶ ἀπ’ εὐθείας αὐτὰ ἀρχίζουν νὰ παράγουν κανονικὴ ἰνσουλίνη καὶ νὰ διορθώνουν τὸν διαβήτη. Ἕνα χρόνο μετὰ τὴν μεταμόσχευση, τὸ 76% τῶν μοσχευμάτων λειτουργεῖ κανονικὰ καὶ πέντε χρόνια μετά, τὸ 42% τῶν μοσχευμάτων λειτουργεῖ κανονικά. Ἡ νοσηλεία τῶν δοτῶν στὸ νοσοκομεῖο διαρκεῖ μία ἕως δυὸ ἑβδομάδες. Συνολικά, τὸ 85% τῶν μεταμοσχεύσεων αὐτῶν κρίνονται ὡς θετικές.

Δ)Μυελὸς τῶν ὀστῶν: Μεταμόσχευση μυελοῦ τῶν ὀστῶν ἀπὸ ὑγιεῖς ζωντανοὺς δότες χρειάζεται σὲ περιπτώσεις λευχαιμιῶν ἢ μυελωμάτων. Οἱ παρενέργειες εἶναι μηδαμινὲς γιὰ τὸν δότη. Π.χ. ἀναφέρονται στὴν βιβλιογραφία ὁμάδες χιλιάδων δοτῶν ὅπου δὲν ὑπῆρξε κανένας θάνατος ἀπὸ τὴν δωρεὰ καὶ μόνο ἕξι στοὺς 1000 δότες εἶχαν κάποια παρενέργεια ἀπὸ τὰ φάρμακα ποὺ ἀπαιτήθηκε νὰ λάβουν πρὶν τὴ μεταμόσχευση. Τὸ 2010 δήλωσαν αὐτοπροαιρέτως ὑποψήφιοι δότες μυελοῦ τῶν ὀστῶν δεκαπέντε ἑκατομμύρια ἄνθρωποι σ’ ὅλο τὸν πλανήτη, οἱ πιὸ πολλοὶ ἀπὸ τὴν Ἀμερική. Ὁ πιὸ πυκνὸς ὅμως πληθυσμὸς ὑποψηφίων δοτῶν, ἦταν ἀπὸ τὴν δική μας, τὴν ἑλληνικότατη καὶ πικρὰ δοκιμαζόμενη Κύπρο! Σκεφθεῖτε ὅτι τὸ 10,6% τοῦ συνολικοῦ πληθυσμοῦ τῆς Κύπρου, δηλαδὴ 1 στοὺς 10 Κυπρίους περίπου, δήλωσε ὑποψήφιος ζωντανὸς δότης μυελοῦ τῶν ὀστῶν. Ἐδῶ, νομίζουμε, φαίνεται ὁ πλοῦτος τῆς ψυχῆς τοῦ Ὀρθοδόξου λαοῦ μας, ὁ ὁποῖος ὅταν ἐνημερώνεται σωστά, ὅταν διαπιστώνει μία καλή εὐκαιρία γιὰ προσφορά, σπεύδει νὰ δώσει ὅ,τι ἔχει καὶ δὲν ἔχει (ἀκόμα καὶ τὸ αἷμα του), γιὰ τὴν ἀνακούφιση τῶν πασχόντων. Ἐδῶ πάλι νὰ σημειώσουμε ὅτι ἀκόμη καὶ ὁ πλακούντας τῶν ἐμβρύων καὶ ὁ ὀμφάλιος λῶρος, μποροῦν νὰ γίνουν δωρεὰ γιὰ μεταμόσχευση μυελοῦ τῶν ὀστῶν μετὰ τὴ γέννηση, βέβαια, τοῦ ἐμβρύου.

Ε) Καὶ ἐρχόμαστε στὴν τελευταία, πιὸ συχνὴ καὶ πιὸ δοκιμασμένη μεταμόσχευση ἀπὸ ζωντανοὺς δότες, τὴ μεταμόσχευση νεφροῦ: Ὅταν ὁ ὑποψήφιος δότης κριθεῖ μὲ τὸν προμεταμοσχευτικὸ ἔλεγχο, ὑγιὴς σωματικὰ καὶ ψυχικά, ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ δώσει τὸν ἕνα ἐκ τῶν δυὸ νεφρῶν του στὸν πάσχοντα ἀπὸ τελικὸ στάδιο χρόνιας νεφρικῆς νόσου ἀσθενῆ, (συγγενῆ, φίλο ἢ σύζυγό του), μὲ ὅλο καὶ καλύτερα μακροπρόθεσμα ἀποτελέσματα. Πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι μὲ τὰ νεότερα ἀνοσοκατασταλτικὰ φάρμακα, ἡ ἐπιβίωση ἀσθενῶν καὶ μοσχευμάτων βαίνει συνεχῶς πρὸς τὸ καλύτερο, ἐνῶ οἱ στατιστικὲς μελέτες δείχνουν διπλάσια μακροχρόνια ἐπιβίωση στὰ μοσχεύματα ἀπὸ ζωντανὸ δότη σὲ σχέση μὲ μοσχεύματα ποὺ λαμβάνονται ἀπὸ τοὺς λεγόμενους «πτωματικοὺς δότες», δηλαδὴ μοσχεύματα ἀπὸ ἀσθενεῖς σὲ λεγόμενο «ἐγκεφαλικὸ θάνατο». Π.χ. ἕνας νεφρὸς ἀπὸ ζωντανὸ δότη ἔχει χρόνο ἡμίσειας ζωῆς 12-20 χρόνια σὲ σύγκριση μὲ ἕνα πτωματικὸ ποὺ ἔχει χρόνο ἡμίσειας ζωῆς 8-9 χρόνια.

-Ὁ κίνδυνος γιὰ ἔμφραγμα τοῦ μυοκαρδίου ἀμέσως μετὰ τὴν μεταμόσχευση στὸν λήπτη εἶναι πολὺ μεγαλύτερος σὲ αὐτοὺς ποὺ ἔλαβαν πτωματικὸ νεφρὸ ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἔλαβαν ζωντανὸ μόσχευμα.

-Τὸ μόσχευμα ἀπὸ ζωντανὸ δότη λειτουργεῖ ἀμέσως μόλις συνδεθεῖ στὴν ἀρτηρία τοῦ λήπτη ἐνῶ ὁ πτωματικὸς καθυστερεῖ νὰ λειτουργήσει καὶ ἔτσι ἐπιβαρύνεται ἡ λειτουργία του, λόγῳ τοῦ στρὲς τῆς καταστάσεως τοῦ «ἐγκεφαλικὰ νεκροῦ» δότη.

-Μὲ τὸν ζωντανὸ δότη μποροῦμε νὰ πραγματοποιήσουμε τὴ μεταμόσχευση ὅποτε εἶναι ἡ καλύτερη περίσταση γιὰ τὸν ἀσθενῆ-προγραμματισμένα, πρὶν ἀκόμη ὁ ἀσθενὴς τεθεῖ σὲ μόνιμο πρόγραμμα αἱμοκάθαρσης καὶ ἔτσι, νὰ γλυτώσει τὴ μεγάλη αὐτὴ ταλαιπωρία.(Σκεφθεῖτε τὰ ἄρρωστα παιδάκια ποὺ βιώνουν αὐτὴ τὴν τραυματικὴ ἐμπειρία).

-Τὰ μοσχεύματα ἀπὸ ζωντανὸ δότη χρειάζονται χαμηλότερες δόσεις ἀνοσοκατασταλτικῶν φαρμάκων καὶ ἔχουν λιγότερες ἐπιπλοκὲς (παρενέργειες).

-Ἐπίσης, πρέπει νὰ συνυπολογίσουμε θετικὰ τὸ συναισθηματικὸ κέρδος τοῦ ζωντανοῦ δότη καὶ τὴ σχέση ἀγάπης ποὺ ἀναπτύσσεται μεταξὺ δότη καὶ λήπτη στὸ οἰκογενειακὸ ἢ καὶ τὸ φιλικὸ ἐπίπεδο.

-Ἡ ἀνοιχτὴ ἐπέμβαση διαρκεῖ περὶ τὶς τρεῖς ὧρες. Ἂν γίνει λαπαροσκοπικά, διαρκεῖ ἀρκετὰ λιγότερο καὶ ἡ τομὴ εἶναι πολὺ μικρότερη. Χρειάζεται μία ἑβδομάδα νοσηλεία τοῦ δότη στὸ νοσοκομεῖο καὶ 1-3 μῆνες μετεγχειρητικὰ γιὰ νὰ μπεῖ σὲ πλήρη δραστηριότητα. Οἱ παρενέργειες τῆς δωρεᾶς εἶναι ἐλάχιστες, οἱ θάνατοι σπάνιοι. Οἱ δότες ὑποβάλλονται σὲ μετεγχειρητικὸ ἔλεγχο στοὺς 6,12 καὶ 24 μῆνες γιὰ νὰ ἀποκλειστοῦν πιθανὲς βλάβες καὶ νὰ γίνει πρόληψη μακροπρόθεσμων ἐπιπλοκῶν. Δυστυχῶς στὴν Ἑλλάδα δὲν ἔχει ἀναπτυχθεῖ ἕνα δραστήριο δίκτυο ἐνημέρωσης τῶν πολιτῶν σχετικὰ μὲ τοὺς ζωντανοὺς δότες (ὅπως π.χ. τὸ ΟΡΤΝ στὴν Ἀμερικὴ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1986). Σὲ ἐμᾶς ὅλη ἡ φασαρία γίνεται ὑπὲρ τῶν λεγομένων «πτωματικῶν» μεταμοσχεύσεων, ἐξ οὗ καὶ ἡ σημερινὴ ἡμερίδα.

Οἱ δυνατότητες εἶναι πάρα πολλὲς καὶ ἡ σωστὴ πληροφόρηση τοῦ κόσμου θὰ προωθήσει τὶς μεταμοσχεύσεις ἀπὸ ζῶντα δότη ὑπερνικώντας καὶ ὅποιες πιθανὲς βιολογικὲς δυσκολίες ἀνακύψουν. Π.χ. ὅταν κάποιος θέλει νὰ δωρίσει τὸν νεφρό του σὲ συγγενῆ του- πάσχοντα νεφροπαθῆ- καὶ εἶναι ἀσύμβατος ὡς πρὸς τὴν ὁμάδα αἵματος (Α,Β,ΑΒ,0), μὲ τὴ σωστὴ λειτουργία ἑνὸς συντονιστικοῦ κέντρου ζωντανῶν μεταμοσχεύσεων θὰ βρεθεῖ ἕνα ἀντίστοιχο ζευγάρι δότη-λήπτη ποὺ εἶναι ἀσύμβατο καὶ ὁ δότης τοῦ ἑνὸς ταιριάζει μὲ τὸν λήπτη τοῦ ἄλλου, ὁπότε θὰ γίνουν δύο ἐπιτυχεῖς μεταμοσχεύσεις χιαστί: ὁ δότης 1 δίνει στὸν λήπτη 2 καὶ ὁ δότης 2 στὸν λήπτη 1. Χαίρεται κανεὶς γιὰ μία τέτοια ἐφαρμογὴ ἐπιστημονικῶν γνώσεων καὶ τεχνολογιῶν.

Θὰ θέλαμε στὸ σημεῖο αὐτὸ νὰ σημειώσουμε τὴν εὐεργετικὴ ἐπίδραση τῆς μεταμόσχευσης νεφροῦ στὴν ποιότητα ζωῆς τῶν νεφροπαθῶν, στὴν ἀνάκτηση τῆς γονιμότητάς τους ἡ ὁποία ἔχει χαθεῖ σὲ μεγάλο βαθμὸ στοὺς αἱμοκαθαιρομένους καὶ τὴν ἐπακόλουθη δυνατότητα τεκνοποίησης, τὴν διόρθωση τῆς ἀναιμίας, τῆς νεφρικῆς ἀνεπάρκειας λόγῳ τοῦ ὅτι τὸ νεφρικὸ μόσχευμα παράγει ἐρυθροποιητικὴ ὁρμόνη, (τὴν ἐρυθροποιητίνη), τὴν διόρθωση τῆς ἀθηρογένεσης τῆς οὐραιμίας (ἀρτηριοσκλήρωσης τῶν ἀγγείων καὶ ἄλλα εὐεργετήματα ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός.

Ἕνα ζήτημα κάθετο ποὺ τίθεται ἐδῶ, βεβαίως, εἶναι τὸ ἀσύμβατο τῆς μεταμόσχευσης καρδιᾶς μὲ τὴ φιλοσοφία τῆς σημερινῆς ἡμερίδος, καθ’ ὅτι ζωντανοὶ δότες καρδιᾶς, ὅπως εὔκολα γίνεται ἀντιληπτό, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπάρξουν.

Τέλος, εἶναι ἀνάγκη νὰ γνωρίζουμε ὅτι ὅλες οἱ μεταμοσχεύσεις, ὅσο συμβατὲς καὶ νὰ εἶναι, ἐνέχουν τὸν κίνδυνο τῆς ἀπόρριψης τοῦ μοσχεύματος, εἴτε ὀξέως, μετὰ τὴ μεταμόσχευση, εἴτε χρονίως, σὲ μερικὰ χρόνια μετὰ τὴ μεταμόσχευση. Ἐπίσης, ὅτι τὰ ἀνοσοκατασταλτικὰ φάρμακα (τὰ ὁποῖα θὰ λαμβάνει ὁ λήπτης γιὰ ὅλη του τὴ ζωή) ἔχουν παρενέργειες: λοιμώξεις, νεοπλάσματα, νεφροτοξικότητα κ.ἄ. καὶ δὲν εἶναι ἀπίθανο: α) εἴτε νὰ χαθεῖ τὸ μόσχευμα ἀργὰ ἢ γρήγορα β) εἴτε νὰ συμβεῖ τὸ μοιραῖο καὶ νὰ χαθεῖ ὁ πάσχων στὸν ὁποῖο δωρίσαμε τὸ ὄργανό μας.

Αὐτὰ εἶναι ζητήματα τὰ ὁποῖα ὀφείλουμε νὰ λαμβάνουμε ὑπ’ ὄψιν μας καὶ ἐδῶ μετράει ἡ ἀγάπη, ἡ αὐτοθυσία, ἡ πίστη μας, ἡ προσευχή μας καὶ γενικότερα ἡ στάση μας ἀπέναντι στὴ ζωὴ καὶ τὸ θάνατο. Ἡ μεταμόσχευση, μόνο τότε εἶναι μία πράξη ἀγάπης καὶ αὐτοθυσίας, ὅταν διακινδυνεύουμε κάτι ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας μὲ τὴ θέλησή μας, δίνοντας ἕνα κομμάτι μας στὸν ἄλλον, ἐνσυνείδητα καὶ ἐλεύθερα, ὡς πρόσωπα θεοειδῆ ποὺ μιμοῦνται τὸν Δημιουργό τους, ὁ ὁποῖος «ἔπαθεν ὑπὲρ ἡμῶν» ἀπὸ τὴν ἄμετρη ἀγάπη του γιά μᾶς. Σὲ μία τέτοια προοπτικὴ τῶν μεταμοσχεύσεων δὲν πιστεύω πὼς θὰ εἶχε κάποιος ἀντίθεση. Ἀρκεῖ νὰ μὴ γίνει ποτὲ ἀποδεκτὴ ἡ λογική τῆς ἀγοραπωλησίας ὀργάνων, ὁ ψυχικὸς ἐξαναγκασμὸς τοῦ δότη νὰ δωρίσει τὸ ὄργανό του καὶ ἡ πρόχειρη ἐκτίμηση τῆς καταλληλότητας τοῦ δότη χάριν μίας αὐξήσεως τοῦ ἀριθμοῦ τῶν μεταμοσχεύσεων.

Ἐξάλλου, σὺν τῷ χρόνῳ ἐξελίσσονται νέες ἔρευνες γιὰ τὴ δημιουργία τεχνητῶν μοσχευμάτων οἱ ὁποῖες ἂν τελεσφορήσουν, εἶναι πολὺ πιθανὸν νὰ μὴν χρειάζονται πλέον οὔτε κἄν οἱ ζωντανοὶ δότες στὸ μέλλον. Ἤδη μία λαμπρὴ νέα Ἑλληνίδα ἐπιστήμων, ὀνόματι Ἑλένη Ἀντωνιάδου, μόλις 25 ἐτῶν κατασκεύασε τεχνητὸ μόσχευμα τραχείας γιὰ μεταμόσχευση, μὲ ἄριστα ἀποτελέσματα ἐφαρμογῆς. Ἐλπίζουμε σὲ ἀκόμη καλύτερα ἐπιτεύγματα στὸ μέλλον.

Εὐχαριστῶ γιὰ τὴν προσοχή σας.

orthros

http://youtu.be/GQV30y2GgzY

3. Ἐμμανουήλ Παναγόπουλου: «Διασῴζεται σήμερα ὁ ἐγκεφαλικός θάνατος;» FACS, Ἄμ. Ἐπ. Καθ. Χειρ/κῆς, τ. Συν/τής Δ/ντής Χειρ/κῆς Κλινικῆς - Νοσοκομείου «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ»

Εἰσήγηση στήν Ἡμερίδα μέ θέμα: «Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς;»
Σάββατο 20-4-2013 καί ὥρα 4 ἕως 9 μ.μ. στό Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν καί Ἑνωμένη Ρωμηοσύνη ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱ.Μ.Πειραιῶς σέ συνεργασία μέ τήν Ἱ.Μ.Γλυφάδας.

Ἀσφαλῶς ἡ ἐρώτηση αὐτὴ ἀκούγεται παράξενα, ἀφοῦ ἀφορᾶ ἕνα ζήτημα, ποὺ ἐδῶ καὶ 45 χρόνια βρίσκεται στὸ προσκήνιο τῆς ἰατρικῆς, καὶ ὄχι μόνον, ἐπικαιρότητας, ταυτοχρόνως δέ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια ἔχει νομοθετικὰ κατοχυρωθεῖ σὲ ὁλόκληρο τὸ δυτικὸ κόσμο, καὶ ὄχι μόνον.

Οἱ μεταμοσχεύσεις ὀργάνων ξεκίνησαν στὶς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ 60. Εἶχαν ὅμως τότε νὰ ἀντιμετωπίσουν δυὸ σοβαρὰ προβλήματα. Ἀφ’ ἑνὸς τὰ ὄργανα ἀπὸ ὄντως νεκροὺς ἦταν ἀκατάλληλα καὶ μὴ λειτουργοῦντα μεταμοσχευόμενα καὶ ἀφ’ ἑτέρου ἡ ἀφαίρεση ἀνθρωπίνων ὀργάνων πρὶν ἀπὸ τὴν διαπίστωση τοῦ θανάτου ἦταν πράξη ποινικὰ κολάσιμη. Γιὰ τὴ συνέχιση τῶν μεταμοσχεύσεων ἔπρεπε νὰ βρεθεῖ μία λύση καὶ ἡ λύση βρέθηκε μὲ τὴ μετάθεση τοῦ ὁρισμοῦ τοῦ θανάτου σὲ χρονικὴ στιγμὴ πρὶν ἀπὸ τὴν ὁριστικὴ παύση τῆς λειτουργίας τοῦ ὀργανισμοῦ. Ἡ ad hoc ἐπιτροπὴ τῆς ἰατρικῆς σχολῆς τοῦ Harvard ταύτισε τὸ μὴ ἀναστρέψιμο κῶμα, ποὺ εἶναι κατάσταση ζωῆς, μὲ τὸν θάνατο καὶ δημιούργησε τὸ 1968 τὴν ἔννοια τοῦ ΕΘ.

Τὰ ὅσα διαμείφθηκαν στὴν ἐπιτροπὴ αὐτή, τὰ γνωρίζουμε σήμερα μὲ κάθε λεπτομέρεια ἀπὸ τὴν διεξοδικὴ ἔρευνα τῆς Mita Giacomini , στὰ ἀρχεῖα τῆς ἐπιτροπῆς αὐτῆς , ποὺ δημοσιεύθηκε τὸ 1997 (1).Στὸν ἐπίλογο τοῦ ἄρθρου της ἡ Giacomini παρατηρεῖ: « τὰ κριτήρια τοῦ ΕΘ δὲν δημιουργήθηκαν μόνο ἀπὸ τὰ φυσικὰ χαρακτηριστικά τοῦ νεκροῦ ἤ ἀπὸ τὶς δυνατότητες τῶν διαγνωστικῶν καὶ ὑποστηρικτικῶν τεχνολογιῶν. Τὰ ἐγκεφαλικὰ νεκρὰ ἄτομα ἔπρεπε νὰ δημιουργηθοῦν, νὰ ἀναγνωρισθοῦν, νὰ περιγραφοῦν καὶ νὰ ὁρισθοῦν, μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῶν κριτηρίων τοῦ ΕΘ. Ὁ ΕΘ ἦταν ἕνα κοινωνικὸ καὶ κλινικὸ κατασκεύασμα ».

Στὰ κείμενα τῶν ὑπερασπιστῶν τοῦ ΕΘ εἶναι λίαν ἐμφανὴς ἡ προσπάθεια ταύτισης ἀντιθέτων καὶ ἀμοιβαία ἀποκλειόμενων καταστάσεων. Αὐτὸς ὁ τίτλος τῆς ἀρχικῆς δημοσίευσης τῆς ἐπιτροπῆς τοῦ Harvard στὸ περιοδικὸ JAMA τὸν Αὔγουστο τοῦ 1968 εἶναι χαρακτηριστικὸς καὶ πιστοποιεῖ τὴν τῶν πραγμάτων ἀλήθεια. ΕΝΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΟΥ ΚΩΜΑΤΟΣ. ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ AD HOC ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ HARVARD ΓΙΑ ΝΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙ ΤΟΝ ΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΘ (2). Ὁ τίτλος σαφῶς δηλώνει τὴν προσπάθεια ἐξίσωσης τοῦ κώματος, ποὺ παρατηρεῖται μόνο στοὺς ζώντας, μὲ τὸν θάνατο ποὺ εἶναι ἀπουσία ζωῆς. Τὴν ἴδια κατάσταση συναντᾶ κανεὶς καὶ σὲ τίτλους ἰατρικῶν ἄρθρων, ὅπως: ΟΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΕΘ. ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΑΙΝΙΓΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΝΕΚΡΟΥ ΔΟΤΗ (3).

Ὅμως, φυσιολογικὲς ἀλλαγὲς συμβαίνουν μόνο στοὺς ζώντας καὶ ὄχι στοὺς νεκρούς. Μεταθανάτια ἀλλαγὴ εἶναι μόνο ἡ ἀποσύνθεση. Ἔχει λοιπὸν ἰατρικὴ λογικὴ ἡ ἄποψη τῆς ὕπαρξης μεταθανάτιων φυσιολογικῶν ἀλλαγῶν ποὺ καλεῖται νὰ ἀντιμετωπίσει ἡ ἰατρική; Ἕνας ἄλλος τίτλος : ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΝΕΚΡΟΥΣ ΔΟΤΕΣ (4). Τὸ ἄρθρο ἀναφέρεται σὲ ἀσθενεῖς ἐγκεφαλικὰ νεκρούς. Ὅμως ἕνας ἀσθενής δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι νεκρὸς καὶ ἕνας νεκρὸς δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἀσθενὴς . Ἐνδεικτικό τῆς σύγχυσης ποὺ δημιούργησε ὁ ὅρος ΕΘ εἶναι καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι κατὰ τὰ πρῶτα χρόνια μετὰ τὴν καθιέρωση τοῦ ΕΘ ,σὲ ἰατρικὰ κείμενα οἱ ἐγκεφαλικὰ νεκροὶ χαρακτηρίζονταν ὡς ζῶντα πτώματα ἤ πτώματα μὲ παλλόμενη καρδία ἡ καὶ τελείως ἀπαξιωτικὰ ὡς καρδιο-ἀναπνευστικὰ παρασκευάσματα. Πῶς ὅμως εἶναι δυνατὸν κάποιος νά χαρακτηρίζεται πτῶμα καὶ συγχρόνως νὰ εἶναι καὶ ζῶν ἤ νὰ ἔχει παλλόμενη καὶ λειτουργοῦσα καρδία;

Στὴν πορεία τοῦ ΕΘ κάποτε τέθηκε τὸ ἐρώτημα. Γιατί ὁ ΕΘ ταυτίζεται μὲ τὸν βιολογικὸ θάνατο; Ποιὰ εἶναι ἡ βιολογικὴ βάση αὐτῆς τῆς ταύτισης; Ἡ ἀπάντηση ποὺ δόθηκε ἦταν ἡ ἀκόλουθη: Ὁ ἐγκέφαλος ἀποτελεῖ τὸ κύριο συντονιστικὸ ὄργανο, ποὺ συντονίζει τὴ λειτουργία τῶν ἄλλων ὀργάνων μὲ ἀποτέλεσμα τὴν διατήρηση τῆς λειτουργικῆς ἑνότητας τοῦ ὀργανισμοῦ. Ἡ καταστροφὴ ἑπομένως τοῦ ἐγκεφάλου συνεπάγεται τὸν ἀποσυντονισμὸ τῆς λειτουργίας τῶν ἄλλων ὀργάνων καὶ ὁδηγεῖ σταδιακὰ τὸν ὀργανισμὸ στὸν θάνατο.

Ἡ ἀντιπαράθεση πρὸς τὸν ΕΘ ἄρχισε σχεδὸν ἀμέσως μετὰ τὴν καθιέρωσή του, ὅμως πολλὰ χρόνια ἀργότερα, τὸ 1998, μία δημοσίευση μὲ τίτλο : ΧΡΟΝΙΟΣ ΕΘ. ΜΕΤΑ-ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ (5), τάραξε τὰ νερά. Ο Alan Shewmon, καθηγητὴς νευρολογίας στὸ πανεπιστήμιο UCLA στὸ Los Angeles, μελετώντας 70 ἀπόλυτα ἐξακριβωμένες περιπτώσεις ἐγκεφαλικὰ νεκρῶν ἀτόμων κατέληξε στὸ ἀκόλουθο συμπέρασμα : « τὸ φαινόμενο τοῦ χρόνιου ΕΘ ὑπονοεῖ ὅτι ἡ ἀπαρτιωτικὴ ἑνότητα ἑνὸς σύνθετου ὀργανισμοῦ δηλ. ἡ λειτουργία τοῦ ὀργανισμοῦ ὡς ὄλου, εἶναι ἕνα ἔμφυτο, μὴ ἐντοπιζόμενο, ὁλιστικὸ χαρακτηριστικό, ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν ἀμοιβαία ἀλληλεπίδραση ὅλων τῶν μερῶν, καὶ ὄχι ἕνας ἐκ τῶν ἄνω πρὸς τὰ κάτω συντονισμός, ποὺ ἐπιβάλλεται ἀπὸ ἕνα μέρος, τὸν ἐγκέφαλο, πάνω σὲ ἕνα παθητικὸ ἄθροισμα ὀργάνων. Ὁ ρόλος τοῦ ἐγκεφάλου δὲν εἶναι ἐκεῖνος τοῦ κεντρικοῦ ρυθμιστῆ, χωρὶς τὸν ὁποῖον τὸ σῶμα χάνει τὴν ἑνότητά του καὶ σταματᾶ νὰ ἀποτελεῖ ἕναν ζωντανὸ ὀργανισμό. Ἑπομένως ἡ ἀπώλεια τῆς ἀπαρτιωτικῆς ἑνότητας δὲν εἶναι ἕνας φυσιολογικὰ ὑποστηρίξιμος λόγος γιὰ τὴν ἐξίσωση τοῦ ΕΘ μὲ τὸν θάνατο τοῦ ὀργανισμοῦ». Τὸ ἄρθρο ἦταν ἕνα ἰσχυρὸ κτύπημα στὰ θεμέλια τοῦ ΕΘ ἀφοῦ ἀναιροῦσε τὴν βιολογικὴ βάση πάνω στὴν ὁποίαν στηριζόταν τὸ οἰκοδόμημα τοῦ ΕΘ. Ἡ ἀνατροπὴ, ποὺ τὸ ἄρθρο αὐτὸ ἔφερε, ἦταν τέτοια, ποὺ ἀνάγκασε τὸ περιοδικὸ νὰ δημοσιεύσῃ στὸ ἴδιο τεῦχος ἕνα editorial, δηλ. ἄρθρο τῆς συντακτικῆς ἐπιτροπῆς, μὲ τὸν παράξενο τίτλο : ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ (6), μὲ τὴν ὑπογραφὴ τοῦ Ronald Cranford, ἐξέχοντος καθηγητοῦ νευρολογίας καὶ ὑπερασπιστῆ τοῦ ΕΘ καὶ εἰδικοῦ σὲ θέματα ἀπώλειας συνειδήσεως. Γράφει τὸ editorial : « τὸ ἄρθρο τοῦ Shewmon καὶ ἡ ἐκτεταμένη τεκμηρίωση τῶν περιπτώσεών του σὲ συνδυασμὸ μὲ τὶς στοχαστικὲς ἀνησυχίες ἐπιστημόνων τὰ τελευταῖα χρόνια, δημιουργοῦν ἐρωτηματικὰ σχετικὰ μὲ τὴν ἐγκυρότητα τῆς σωματικῆς ἀποσύνθεσης ὡς βάσης ἐξίσωσης τοῦ ΕΘ μὲ τὸν θάνατο καὶ δικαιολογοῦν τὴ συνέχιση τῆς διερεύνησης τοῦ ζητήματος ».

Ἀκολούθησε σειρὰ ἄρθρων σὲ ἰατρικὰ καὶ βιοηθικὰ περιοδικὰ ποὺ ἑδραίωναν τὴν ἐγκυρότητα αὐτῆς τῆς θέσης. Γράφτηκαν καὶ βιβλία γιὰ τὴν ἀντιπαράθεση πρὸς τὸν ΕΘ ὅπως Ο ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ. ΣΥΝΧΡΟΝΕΣ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ (7), ποὺ ἐκδόθηκε τὸ 1999. ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΘΑΝΑΤΟ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΑ ΒΑΣΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ (8), ποὺ ἐκδόθηκε τὸ 2000 , FINIS VITAE. ΕΙΝΑΙ Ο ΕΘ ΑΚΟΜΗ ΖΩΗ; (9) ποὺ ἐκδόθηκε τὸ 2006 στὰ ἰταλικὰ καὶ τὸ 2009 στὰ ἀγγλικά. Τὸ τελευταῖο αὐτὸ βιβλίο εἶναι μία συλλογὴ 18 ἄρθρων μὲ τὶς ὑπογραφὲς ἰατρῶν διαφόρων εἰδικοτήτων, βιοηθικῶν, δικαστῶν, φιλοσόφων καὶ ἑνὸς ἐπισκόπου, ποὺ παρουσιάζουν καὶ ἀναλύουν τεκμηριωμένα τὴν ἀντίθεσή τους πρὸς τὴν ταύτιση τοῦ ΕΘ μὲ τὸν θάνατο τοῦ ἀτόμου.

Τὸ 2008 συγκαλεῖται ἡ Προεδρικὴ Ἐπιτροπὴ Βιοηθικῆς τῶν ΗΠΑ, μὲ ἐντολὴ τὴ μελέτη τῶν ἀντιπαραθέσεων στὸν προσδιορισμὸ τοῦ θανάτου.

Ἡ Προεδρικὴ Ἐπιτροπὴ μετὰ ἀπὸ πολύμηνες διαβουλεύσεις δημοσιεύει τὸν Δεκέμβριο τοῦ 2008 ἕνα ἐπίσημο κείμενο 123 σελίδων μὲ τίτλο : ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ. Η ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ (10).

Ἡ Ἐπιτροπὴ ἀντικαθιστᾶ τὸν ὅρο ΕΘ μὲ τὸν ὅρο TOTAL BRAIN FAILURE -ὁλικὴ λειτουργικὴ ἀνεπάρκεια τοῦ ἐγκεφάλου- γιατί τὸν θεωρεῖ φιλοσοφικὰ οὐδέτερο, φυσιολογικὰ εὐκρινέστερο καὶ διαχωρίζει τὴν ὑποκείμενη διάγνωση ἀπὸ τὸν καθορισμὸ τοῦ θανάτου. Ἡ Ἐπιτροπὴ ἐπίσης ἀναγνωρίζει ὅτι ὑπάρχουν διχογνωμίες σχετικὰ μὲ τὴν κλινικὴ καὶ ἠθικὴ ἐγκυρότητα τοῦ ὁρισμοῦ τοῦ θανάτου μὲ νευρολογικὰ κριτήρια, ἀφοῦ μερικοὶ θεωροῦν τὸν ΕΘ πολὺ περιοριστικὸ γιὰ τὶς ἀνάγκες τῶν μεταμοσχεύσεων καὶ ἄλλοι φοβοῦνται ὅτι μπορεῖ ὁ ΕΘ νὰ μὴν εἶναι ἰσοδύναμος μὲ τὸν θάνατο τοῦ ἀτόμου. Κατὰ τὴν Ἐπιτροπὴ γιὰ τὴ λύση τοῦ ζητήματος ὑπῆρχαν δυὸ δρόμοι. Ὁ πρῶτος σημαίνει ἀποδοχὴ τῆς ὑπάρχουσας ἀβεβαιότητας στὸν προσδιορισμὸ τοῦ θανάτου, ἀποδοχὴ τῆς μὴ ὕπαρξης ἐπαρκοῦς βιολογικῆς αἰτιολόγησης καὶ τέλος ἀπόρριψη τοῦ προσδιορισμοῦ τοῦ θανάτου μὲ νευρολογικὰ κριτήρια, μὲ ὅ,τι αὐτὸ μπορεῖ νὰ συνεπάγεται γιὰ τὴ συνέχιση τῶν μεταμοσχεύσεων. Ὁ δεύτερος δρόμος σημαίνει ὑποστήριξη τῆς ἐπικρατοῦσας ἀντίληψης προσδιορισμοῦ τοῦ θανάτου μὲ νευρολογικὰ κριτήρια καὶ ἡ ἀναζήτηση μίας καλύτερης καὶ ἐγκυρότερης αἰτιολογίας, ποὺ θὰ δικαιολογεῖ τὴ συνέχιση τῆς χρησιμοποίησης τοῦ νευρολογικοῦ κριτηρίου γιὰ τὸν καθορισμὸ τοῦ πότε ἕνα ἄτομο εἶναι νεκρό. Ἡ Ἐπιτροπὴ ἀκολούθησε τὸν δεύτερο δρόμο καὶ διατύπωσε μία νέα αἰτιολόγηση, τὴν ἀκόλουθη.

Ἕνας ζωντανὸς ὀργανισμὸς γιὰ νὰ λειτουργεῖ ὡς ὅλον καὶ νὰ συνεχίζει νὰ ἐπιβιώνει, ἀπαιτεῖται νὰ ἀσκεῖ μία θεμελιώδη καὶ ζωτικῆς σημασίας λειτουργία, αὐτὴ τῆς συναλλαγῆς μὲ τὸ περιβάλλον, ποὺ τοῦ ἐξασφαλίζει τὴν αὐτοσυντήρηση. Προϋπόθεση αὐτῆς τῆς συναλλαγῆς εἶναι ἡ ὕπαρξη τριῶν θεμελιωδῶν ἱκανοτήτων τοῦ ὀργανισμοῦ.

1ον. Τὸ ἄνοιγμα πρὸς τὸ περιβάλλον, ἀπὸ τὸ ὁποῖο δέχεται ἐρεθίσματα καὶ ἀντιδρᾶ σὲ αὐτά.

2ον. Τὴν ἱκανότητα νὰ ἐνεργεῖ στὸ περιβάλλον γιὰ τὴν ἐκλεκτικὴ λήψη τῶν ἀναγκαιούντων στοιχείων γιὰ τὴν ἐπιβίωσή του.

3ον. Τὴν ὕπαρξη μίας βασικῆς ἐσωτερικῆς αἴσθησης ἀνάγκης, ποὺ ὠθεῖ τὸν ὀργανισμὸ σὲ αὐτὴν τὴ συναλλαγή.

Ἡ Ἐπιτροπὴ ἑστίασε στὴν αὐτόματη ἀναπνοὴ καὶ στὴ συνείδηση ὡς τοὺς δυὸ κριτικοὺς δρόμους, μὲ τοὺς ὁποίους ὁ ζωντανὸς ὀργανισμὸς ἀσκεῖ τὴ συναλλαγὴ μὲ τὸ περιβάλλον.

Κατὰ τὴν Ἐπιτροπὴ στὸ ἄτομο μὲ ὁλικὴ ἀνεπάρκεια τοῦ ἐγκεφάλου ἔχει χαθεῖ τὸ θεμελιῶδες ἄνοιγμα πρὸς τὸ περιβάλλον καὶ ἡ ἱκανότητα νὰ δρᾶ σὲ αὐτὸ γιὰ τὸ δικό του ὄφελος. Ὑπάρχει ἀπώλεια συνειδήσεως καὶ ἀνικανότητα ἀπόκτησης καὶ κατανάλωσης γιὰ τὸν ἑαυτὸ του τῶν ἀπαραιτήτων στοιχείων τῆς ζωῆς, ὅπως ἡ ἀναπνοή, ἡ τροφὴ καὶ τὸ νερό. Ἔχει τελικὰ χαθεῖ ἡ θεμελιώδης λειτουργία τῆς συναλλαγῆς μὲ τὸ περιβάλλον καὶ ἄρα τὸ ἄτομο αὐτὸ πρέπει νὰ θεωρηθεῖ νεκρό.

Στὴ θέση αὐτὴ τῆς Ἐπιτροπῆς Βιοηθικῆς ἀσκήθηκε ἔντονη κριτική, τὰ κύρια σημεῖα τῆς ὁποίας εἶναι τὰ ἀκόλουθα:

1ον. Εἶναι φανερὸ ὅτι ἡ προσέγγιση αὐτὴ εἶναι περισσότερο φιλοσοφικὴ καὶ λιγότερο φυσιολογική-βιολογική.

2ον. Ἀγνοεῖ ἄλλες θεμελιώδεις ἐργασίες τοῦ ζωντανοῦ ὀργανισμοῦ, ὅπως ἡ αὐτοκατασκευὴ καὶ ἡ αὐτοσυντήρηση διὰ μέσου τῆς ἐσωτερικῆς ὁμοιόστασης, ποὺ ὑπάρχει στὸν ἐγκεφαλικὰ νεκρό.

3ον.Τὸ ἔμβρυο ἂν καὶ δὲν ἔχει συνειδητὴ ἐπαφὴ μὲ τὸ περιβάλλον του, δὲν ἀναπνέει καὶ δὲν ἔχει ἐσωτερικὴ αἴσθηση τῆς ἀνάγκης τῆς ἀναπνοῆς, θεωρεῖται ζωντανὸς ὀργανισμός.

4ον.Ἂν καὶ τὸ ἄτομο σὲ ὁλικὴ ἐγκεφαλικὴ ἀνεπάρκεια δὲν ἔχει, κατὰ τὴν ἐπιτροπή, ἐπαφὴ μὲ τὸ περιβάλλον, ὅμως ἔχει συναλλαγὴ μὲ αὐτό. Ἡ ἐπούλωση τῶν τραυμάτων, ἡ καταπολέμηση τῶν λοιμώξεων, ἡ ἀντίδραση στὸ ἐγχειρητικὸ τραῦμα, ἡ συνέχιση τῆς κύησης καὶ ἄλλα ἀποτελοῦν ἐνδείξεις συναλλαγῆς μὲ τὸ περιβάλλον.

5ον. Δὲν μπορεῖ νὰ τεκμηριωθεῖ ἡ ἀπουσία ἐσωτερικῆς αἴσθησης τῆς ἀνάγκης γιὰ αὐτόματη ἀναπνοή, γιατί αὐτὴ μπορεῖ νὰ ὑπάρχει ἀλλὰ νὰ μὴν μπορεῖ νὰ ἐκδηλωθεῖ λόγῳ βλάβης ἤ καταστροφῆς τοῦ κέντρου τῆς ἀναπνοῆς.

Τρία ἀπὸ τὰ δεκαπέντε μέλη τῆς ἐπιτροπῆς διαφώνησαν καὶ τὸ καθένα ἀπὸ αὐτὰ συνέταξε προσωπικὴ δήλωση, ποὺ ἐνσωματώθηκε στὸ τέλος τοῦ ἐπισήμου κειμένου ὡς προσωπικὴ δήλωση. Μεταξὺ τῶν τριῶν διαφωνούντων ἦταν καὶ ὁ πρόεδρος τῆς ἐπιτροπῆς, ὁ πολὺ γνωστὸς καθηγητὴς βιοηθικῆς Edmund Pellegrino. Ὅταν ρωτήθηκε πῶς εἶναι δυνατὸν ὁ πρόεδρος μίας ἐπιτροπῆς νὰ διαφωνεῖ μὲ τὰ συμπεράσματά της ἀπάντησε: Ὡς πρόεδρος εἶχα τὴν ὑποχρέωση νὰ διασφαλίσω τὴν καλὴ καὶ μὲ ἐπιστημονικὸ τρόπο λειτουργία τῆς ἐπιτροπῆς καὶ ἀκόμα ὅτι τὰ συμπεράσματά της θὰ ἀπηχοῦσαν τὴ γνώμη τῆς πλειοψηφίας. Ὡς ἄτομο ἔχω τὴν προσωπική μου θέση.

Στὴν προσωπική του δήλωση ὁ Pellegrino, μεταξὺ ἄλλων, ἀναφέρει:

« Μέχρι τώρα κάθε φιλοσοφικὸς ὁρισμὸς τοῦ θανάτου θεμελιώνεται σὲ κλινικὰ κριτήρια, ποὺ εἶναι συζητήσιμα. Ἂν καὶ ἀπαραίτητα τὰ κριτήρια αὐτὰ δὲν εἶναι ἱκανοποιητικὰ αὐτὰ καθαυτὰ γιὰ τὸν ὁρισμὸ τοῦ θανάτου. Τελικὰ ἡ κεντρικὴ ἠθικὴ πρόκληση γιὰ τὸ ὁποιοδήποτε μεταμοσχευτικὸ πρωτόκολλο εἶναι νὰ δώσεις τὸ δῶρο τῆς ζωῆς σὲ ἕναν ἄνθρωπο χωρὶς νὰ ἀφαιρέσεις τὴ ζωὴ ἑνὸς ἄλλου ἀνθρώπου. Ἕως ὅτου οἱ ἀβεβαιότητες καὶ ἡ ἀνακρίβεια τοῦ φάσματος ζωή-θάνατος διαλυθοῦν, ἡ ἠθικὴ συμβουλὴ τοῦ φιλοσόφου Haas Jonas πρέπει νὰ εἶναι ὁ ὁδηγός μας γιὰ κάθε μεταμοσχευτικὸ πρωτόκολλο. Δὲν γνωρίζουμε μὲ βεβαιότητα, συνεχίζει ὁ Pellegrino, τὴν διαχωριστικὴ γραμμὴ ζωῆς καὶ θανάτου καὶ ἕνας ὁρισμὸς δὲν ἀντικαθιστᾶ τὴ γνώση. Ἐπιπλέον, ἔχουμε ἐπαρκῆ στοιχεῖα γιὰ νὰ ὑποπτευθοῦμε ὅτι ἡ τεχνικὰ ὑποστηριζόμενη κατάσταση τοῦ ἀτόμου σὲ κῶμα εἶναι ἀκόμα ἐκείνη τῆς ζωῆς, ὁπωσδήποτε ὑποβαθμισμένης. Σὲ αὐτὴν τὴν κατάσταση τῆς ὁριακῆς ἄγνοιας καὶ ἀμφιβολίας, ὁ μόνος δρόμος ποὺ ἔχουμε εἶναι νὰ κλίνουμε πρὸς τὴν πλευρὰ τῆς πιθανῆς ζωῆς».

Πρὸς τὴν ἴδια κατεύθυνση μὲ τὸν καθηγητὴ Pellegrino, κινήθηκε καὶ ὁ προσφάτως ἀπελθῶν Πάπας Βενέδικτος 16ος. Τὸ 2008 τὸ Βατικανὸ ὀργάνωσε συνέδριο γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις μὲ συνδιοργανώτρια τὴν Ποντιφικὴ Ἀκαδημία γιὰ τὴ Ζωή. Ὑποδεχόμενος τοὺς συνέδρους στὶς 7 Νοεμβρίου τοῦ 2008 ὁ Πάπας Βενέδικτος 16ος εἶπε μεταξὺ ἄλλων: « Εἶναι βοηθητικὸ νὰ θυμόμαστε ὅτι τὰ ἀτομικὰ ὄργανα δὲν μποροῦν νὰ ἀφαιρεθοῦν, ἐκτὸς ex cadavere, δηλ. ἀπὸ πτῶμα, τὸ ὁποῖο διαθέτει τὴν δική του ἀξιοπρέπεια, τὴν ὁποίαν πρέπει νὰ σεβαστοῦμε. Στὰ χρόνια αὐτὰ ἡ ἐπιστήμη πέτυχε περαιτέρω πρόοδο στὴν πιστοποίηση τοῦ θανάτου. Εἶναι ἑπομένως, καλὸ τὰ ἐπιτευχθέντα νὰ τύχουν τῆς συγκατάθεσης τοῦ συνόλου τῆς ἐπιστημονικῆς κοινότητας, μὲ στόχο τὴν περαιτέρω ἔρευνα γιὰ λύσεις ποὺ θὰ δίνουν τὴν βεβαιότητα σὲ ὅλα. Σὲ μία τέτοια ἐποχή, ὅπως αὐτή, δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει καὶ ἡ ἐλαχίστη ὑπόνοια αὐθαιρεσίας καὶ ὅπου ἡ βεβαιότητα δὲν ἔχει ἐπιτευχθεῖ, ἡ ἀρχὴ τῆς σωφροσύνης πρέπει νὰ πρυτανεύσει».

Μέχρι σήμερα ὅμως οὔτε συγκατάθεση τοῦ συνόλου τῆς ἐπιστημονικῆς κοινότητας ὑπάρχει, οὔτε βεβαιότητα ἔχει ἐπιτευχθεῖ γιὰ τὸ ταυτόσημο ΕΘ καὶ θανάτου .

Τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 2009, στὸ περιοδικὸ Nature δημοσιεύθηκε ἕνα editorial, δηλ ἄρθρο τῆς συντακτικῆς ἐπιτροπῆς τοῦ περιοδικοῦ μὲ τίτλο: ΟΡΙΟΘΕΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ (11). Τὸ ἄρθρο ἀναφέρει: « Στὴν πράξη , ἀτυχῶς, οἱ ἰατροὶ γνωρίζουν ὅτι ὅταν δηλώσουν κάποιο ἄτομο σὲ μηχανικὴ ὑποστήριξη νεκρό, συνήθως ὑπακούουν στὸ πνεῦμα καὶ ὄχι στὸ γράμμα τοῦ νόμου. Ο ΕΘ ὁρίζεται ὡς ἡ μὴ ἀναστρέψιμη παύση ὅλων τῶν λειτουργιῶν ὁλοκλήρου τοῦ ἐγκεφάλου, τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους συμπεριλαμβανομένου». Πρόβλημα ὑπάρχει καὶ μὲ τοὺς τρεῖς ὅρους τοῦ ὁρισμοῦ δηλ. τὸν ὅρο «μὴ ἀναστρεψιμότητα», τὸν ὅρο «ὅλων τῶν λειτουργιῶν» καὶ τὸν ὅρο «ὁλοκλήρου τοῦ ἐγκεφάλου». Πρόβλημα ὑπάρχει μὲ τὴ μὴ ἀναστρεψιμότητα, ἡ ὁποία δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι κριτήριο θανάτου, ἐνῶ ὁ θάνατος εἶναι κριτήριο τῆς ἀπόλυτης μὴ ἀναστρεψιμότητας. Πόσο πρέπει νὰ περιμένει κανεὶς γιὰ νὰ βεβαιωθεῖ ὅτι ἡ κατάσταση εἶναι μὴ ἀναστρέψιμη; 24 ὧρες ποὺ ἤθελαν τὰ πρῶτα πρωτόκολλα, 12 ὧρες ποὺ ἤθελαν τὰ ἑπόμενα, 6 ὧρες ἤ καὶ 0 ὧρες, ἀφοῦ ἡ τελευταία ὁδηγία τῆς Ἀμερικανικῆς Ἀκαδημίας Νευρολογίας εἶναι ὅτι δὲν χρειάζεται ἐπανεξέταση γιὰ νὰ βεβαιωθεῖ ὁ ΕΘ; Ἡ κατάσταση εἶναι μὴ ἀναστρέψιμη ἀπὸ μόνη της ἤ λόγῳ δικῆς μας προσωρινῆς ἀδυναμίας; Ἡ ἀναστρεψιμότητα εἶναι σχετικὴ ἔννοια καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἀποτελεῖ κριτήριο θανάτου. Οἱ ὑπερασπιστὲς τοῦ ΕΘ θεωροῦν ὅτι ὁ ἐγκεφαλικὰ νεκρὸς εἶναι νεκρὸς γιατί ἡ κατάστασή του εἶναι μὴ ἀναστρέψιμη,. Ὅμως τὸ μὴ ἀναστρέψιμο δηλώνει πρόγνωση καὶ ἡ ταύτισή της μὲ τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι λογικὸ σφάλμα. Τὸ ὅτι κάποιος θὰ πεθάνει δὲν μπορεῖ νὰ ταυτισθεῖ μὲ τὸ ὅτι εἶναι ἤδη νεκρός. Πρόβλημα ὑπάρχει καὶ μὲ τὴν ἔκφραση «ὅλων τῶν λειτουργιῶν», ἀφοῦ σήμερα γνωρίζουμε ὅτι σὲ ἕνα σεβαστὸ ποσοστὸ ἐγκεφαλικὰ νεκρῶν ὑπάρχει ὑπολειπόμενη ἐγκεφαλικὴ λειτουργία. Πρόβλημα ὑπάρχει καὶ μὲ τὴν ἔκφραση «ὁλοκλήρου τοῦ ἐγκεφάλου», ἀφοῦ παθολογοανατομικὲς μελέτες σὲ ἐγκεφάλους ἐγκεφαλικὰ νεκρῶν ἔχουν δείξει ὅτι σὲ ἐκτεταμένες περιοχὲς τοῦ ἐγκεφάλου παρουσιάζεται βιοχημικὴ δραστηριότητα, μὲ ὅ,τι αὐτὸ μπορεῖ νὰ σημαίνει. Τὸ ἄρθρο προτείνει: « ἔχει ἔρθει ὁ καιρὸς γιὰ μία σοβαρὴ συζήτηση γιὰ τὸν ἐπανασχεδιασμὸ τῶν νόμων ποὺ ὠθοῦν τοὺς ἰατροὺς σὲ κάποια μορφὴ ἐξαπάτησης. Ὁ νόμος πρέπει νὰ ἀλλάξει γιὰ νὰ περιγράψει μὲ περισσότερη ἀκρίβεια καὶ ἐντιμότητα τὸν τρόπο ποὺ ὁ θάνατος θὰ καθορισθεῖ στὴν κλινικὴ πράξη ».

Τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2010, τὸ περιοδικὸ Neurology, ὄργανο τῆς Ἀμερικανικῆς Ἀκαδημίας Νευρολογίας σὲ ἄρθρο του μὲ τίτλο ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΘ ΣΕ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΤΩΝ ΗΠΑ (12) ἀναφέρθηκε σὲ ἔρευνα σὲ γνωστὰ νευρολογικὰ ἰνστιτοῦτα ποὺ ἔδειξε ὅτι δὲν ὑπάρχει συμφωνία στὶς πολλὲς σειρὲς προσδιορισμοῦ τοῦ ΕΘ. Δηλ κάθε ἰνστιτοῦτο ἔχει τὰ δικά του κριτήρια. Τὸ φθινόπωρο τοῦ 2010 σὲ ἰατρονομικὸ περιοδικὸ δημοσιεύθηκε ἄρθρο μὲ τίτλο : ΘΑΝΑΤΟΣ, ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ. ΓΙΑΤΙ Η ΙΔΕΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ ΟΛΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΣΦΑΛΜΕΝΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ (13). Τὸ ἄρθρο ἰσχυρίζεται ὅτι αὐτὴ ἡ δημόσια πολιτικὴ εἶναι ἐσφαλμένη καὶ εἶναι ἀνάγκη νὰ ἀναθεωρηθεῖ. Tό 2010, σὲ ἄλλο ἰατρονομικὸ περιοδικό, δημοσιεύθηκε ἄρθρο μὲ τίτλο : ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΧΕΙΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ; ΝΟΜΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ ΣΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ (14). Οἱ συγγραφεῖς τοῦ ἄρθρου ἀναφέρουν : « Σήμερα οἱ ἰατροὶ ὁρίζουν τὸν θάνατο βασιζόμενοι στὴν διάγνωση τῆς ὁλικῆς ἀνεπάρκειας τοῦ ἐγκεφάλου ἤ περιμένοντας λίγο μετὰ τὸ σταμάτημα τῆς κυκλοφορίας τοῦ αἵματος. Ὑπάρχουν ἀποδείξεις ὅτι ἡ ἐννοιολογικὴ βάση αὐτῆς τῆς προσπέλασης στὸν καθορισμὸ τοῦ θανάτου εἶναι θεμελιακὰ ἐσφαλμένη καὶ ἀπέχει σημαντικὰ ἀπὸ τὴν βιολογικὴ ἔννοια τοῦ θανάτου καὶ ἀπὸ τὸν κοινὸ νοῦν. Ὁπωσδήποτε, ἡ σημαντικὴ συζήτηση γιὰ τὸν προσδιορισμὸ τοῦ θανάτου στὴν ἰατρικὴ καὶ ἐπιστημονικὴ βιβλιογραφία δὲν πληροφορεῖ τὸ κοινὸ ὅτι ὁ τωρινὸς προσδιορισμὸς τοῦ θανάτου δὲν δείχνει ἐπαρκῶς ὅτι τὸ ἄτομο ἔχει πεθάνει. Φαίνεται ἀπίθανο ὅτι αὐτὴ ἡ πληροφορία θὰ παραμείνει κρυμμένη ἐπὶ μακρὸν ». Τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2012, σὲ Βρεττανικὸ περιοδικὸ ἀναισθησιολογίας δημοσιεύθηκε ἕνα editorial, ἄρθρο τῆς συντακτικῆς ἐπιτροπῆς μὲ τίτλο : ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ. ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ (15). Τὸ ἄρθρο ὑποστηρίζει: « ἂν καὶ εἶναι περισσότερο ἀπὸ 40 χρόνια ἀφ᾿ ὅτου ἡ ἰδέα τοῦ ΕΘ πέρασε στὴν κλινικὴ πράξη, πολλὲς ἀπὸ τὶς ἀντιπαραθέσεις ποὺ σχετίζονται μὲ τὸ ζήτημα αὐτὸ δὲν ἔχουν διευθετηθεῖ. Αὐτὲς περιλαμβάνουν τὴ σχέση τοῦ ΕΘ μὲ τὸν θάνατο τοῦ ὅλου προσώπου, τὶς διεθνεῖς διαφορὲς στὴν ὀνοματολογία καὶ στὰ κριτήρια προσδιορισμοῦ τοῦ ΕΘ καὶ στοὺς ἀξεδιάλυτους δεσμοὺς τοῦ ΕΘ καὶ τῆς δωρεᾶς ὀργάνων».

Τὸ φθινόπωρο τοῦ 2012, ὁ καθηγητὴς νευρολογίας Alan Shewmon στὸ φθινοπωρινὸ τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ COMMUNIO.ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ , τὸ ἀφιερωμένο στὸν θάνατο, δημοσίευσε ἕνα ἄρθρο μὲ τίτλο: ΠΕΘΑΙΝΕΙΣ ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΦΟΡΑ. ΓΙΑΤΙ Ο ΕΘ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΝΤΟΣ (16). Στὶς 70 σελίδες τοῦ ἄρθρου μὲ πλούσια ἰατρικὴ καὶ ὄχι μόνον βιβλιογραφία ἀποδεικνύει ὅτι ὁ ΕΘ δὲν μπορεῖ νὰ ταυτισθεῖ μὲ τὸν θάνατο τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ εἶναι ἕνας καὶ μοναδικός. Στὸ ἄρθρο μεταξὺ ἄλλων γράφει: « Δὲν ὑπάρχει ἀπολύτως κανένας ἐπιτακτικὸς φιλοσοφικὸς ἤ ἐπιστημονικὸς λόγος γιὰ νὰ ὑποθέσουμε ὅτι ὁ ΕΘ, ὁπωσδήποτε ὁλικὸς καὶ μὴ ἀναστρέψιμος, εἶναι ipso facto, ἐκ τῶν πραγμάτων ὁ θάνατος τοῦ ἀνθρωπίνου ὄντος ὡς τέτοιου. Ἡ ἐλάχιστη συστατικὴ σωματικὴ ὁλοκλήρωση ποὺ ἀπαιτεῖται γιὰ τὴν ὕπαρξη ἑνὸς ὀρθολογικὰ ἐμψυχωμένου ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ ὑπάρχει ἐντελῶς χωρὶς τὴν μεσολάβηση τοῦ ἐγκεφάλου». Τὸ ἄρθρο δείχνει ἐμμέσως πλὴν σαφῶς ὅτι δὲν εἶναι ὁ ἐγκέφαλος ἀλλὰ ἡ ψυχὴ ποὺ συνιστᾶ τὴ σωματικὴ ὁλοκλήρωση καὶ ὡς ἐκ τούτου τὴ ζωή. Ο Shewmon, στὸ ἄρθρο του τὸ 1998, μίλησε γιὰ ἕνα ἔμφυτο, μὴ ἐντοπιζόμενο, ὁλιστικὸ χαρακτηριστικὸ ποὺ συγκροτεῖ τὴν λειτουργικὴ ἑνότητα τοῦ ὀργανισμοῦ ἐνῶ στὸ ἄρθρο του τὸ 2012 δείχνει πιὸ συγκεκριμένα ὅτι δὲν εἶναι ὁ ἐγκέφαλος ἀλλὰ ἡ ψυχὴ ποὺ συνιστᾶ τὴ σωματικὴ ὁλοκλήρωση καὶ ὡς ἐκ τούτου τὴ ζωή, συμφωνώντας μὲ τὴν ὀρθόδοξη ἄποψη ὅτι ἡ βιολογικὴ ζωὴ εἶναι τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ζωοποιητικῆς ἐνέργειας τῆς ψυχῆς. Τὸ ἔμφυτο, μὴ ἐντοπιζόμενο, ὁλιστικὸ χαρακτηριστικό του Shewmon παραπέμπει στὴν ψυχὴ ποὺ διαθέτει τὰ ἴδια χαρακτηριστικά, εἶναι καὶ αὐτὴ ἔμφυτη, ἀφοῦ ὑπάρχει ἐξ ἄκρας συλλήψεως, εἶναι μὴ ἐντοπιζόμενη ἀφοῦ κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ « ἡ μέντοι ψυχὴ συνέχουσα τὸ σῶμα ὧ καὶ ἐκτίσθη, πανταχοῦ τοῦ σώματος ἐστίν, οὒχ ὡς ἐν τόπῳ, οὐδ᾿ ὡς περιεχομένη ἀλλ’ ὡς συνέχουσά τε καὶ περιέχουσα καὶ ζωοποιοῦσα τοῦτο, κατ’ εἰκόνα καὶ τοῦτ’ ἔχουσα Θεοῦ» (17) καὶ ἔχει καὶ τὸ ὁλιστικὸ χαρακτηριστικὸ ἀφοῦ ἡ ζωή, τῆς ὁποίας εἶναι αἰτία, εἶναι κάτι πέρα καὶ πάνω ἀπὸ τὸ ἄθροισμα τῆς λειτουργίας τῶν ἐπιμέρους ὀργάνων.

Πολὺ πρόσφατα ὁ καθηγητὴς Νευρολογίας James Bernat σὲ ἄρθρο ἀνασκόπησης μὲ τίτλο: ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΟΡΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ (18) , ποὺ προδημοσιεύθηκε ἠλεκτρονικὰ στὶς 19/2/2013 παρουσιάζει τὶς τρέχουσες ἀντιπαραθέσεις γιὰ τὸν ΕΘ, μία τῶν ὁποίων εἶναι ἂν ὁ ὁρισμὸς τοῦ θανάτου εἶναι ἐννοιολογικὰ συνεπής.

Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ὑποστηρικτὲς τοῦ ΕΘ ἰσχυρίζονται ὅτι ὁ ΕΘ εἶναι θάνατος γιατί ἔχει τὴν πρόγνωση τοῦ θανάτου καὶ κανεὶς δὲν ἔχει ἀνανήψει . Ὅμως στὸ διαδίκτυο ἔχουν δημοσιευθεῖ κάποιες περιπτώσεις ἐγκεφαλικὰ νεκρῶν ἀσθενῶν ποὺ ἀνένηψαν. Τὸ πιὸ πρόσφατο παράδειγμα εἶναι αὐτὸ τῆς 19χρονης Carina Melchior ἀπὸ τὴν Δανία. Πρὶν μερικοὺς μῆνες παρουσιάστηκε στὴν τηλεόραση τῆς Δανίας ἕνα ντοκιμαντὲρ μὲ τὴν περίπτωσή της ποὺ δημιούργησε μεγάλο θόρυβο καὶ μετὰ τὸ τέλος τοῦ ὁποίου 500 ἄτομα ἀπέσυραν τὰ ὀνόματά τους ἀπὸ τὶς λίστες δωρητῶν ὀργάνων .

Ὁ καθηγητὴς παιδιατρικῆς στὸ πανεπιστήμιο τῆς Ἀλμπέρτα τοῦ Καναδᾶ Ari Joffe τὸ 2007 σὲ ἄρθρο του μὲ τίτλο : Η ΗΘΙΚΗ ΤΗΣ ΔΩΡΕΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗΣ. ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΟΡΓΑΝΩΝ; (19)γράφει: « τὸ ἐρώτημα δὲν εἶναι ἂν οἱ δότες ὀργάνων εἶναι νεκροί, γιατί δὲν εἶναι. Τὸ ἐρώτημα εἶναι κατὰ πόσον μποροῦν νὰ ἀφαιρεθοῦν ὄργανα πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατο, ἀπὸ ἀσθενεῖς τῶν ὁποίων ἡ πρόγνωση εἶναι ὁ θάνατος καὶ ἑπομένως ἡ ἀφαίρεση τῶν ὀργάνων τους θὰ εἶναι μία συνεισφέρουσα αἰτία θανάτου. Ἡ γνώμη μου εἶναι ὅτι αὐτὸ ἀποτελεῖ τὴν τρέχουσα πραγματικότητα καὶ αὐτὸ πρέπει νὰ συζητηθεῖ ἐπειγόντως. Παραβιάζει ἡ ἀφαίρεση ὀργάνων πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατο τὸν σεβασμὸ πρὸς τὸ πρόσωπο, χρησιμοποιώντας το ὡς μέσο;».

Πρόβλημα ὑπάρχει καὶ μὲ τὸ θέμα τῆς ἀναισθησίας κατὰ τὴν ἀφαίρεση τῶν ὀργάνων, ὅπως προκύπτει καὶ ἀπὸ σχετικὸ editorial μὲ τίτλο : Η ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΕ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ- ΓΙΑΤΙ ΕΝΟΧΛΕΙ; (20) ποὺ δημοσιεύθηκε τὸ 2000 στὸ περιοδικὸ Anaesthesia. Ἀλλὰ καὶ ὁ θεμελιωτὴς τῆς ἔννοιας τοῦ θανάτου τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους στὴν Μεγάλη Βρεττανία , ὁ νευρολόγος Κων/νος Πάλλης σὲ ἄρθρο του τὸ 1996 ὑποστηρίζει ὅτι οἱ δότες ὀργάνων πρέπει νὰ λαμβάνουν ἀναισθησία ἀκριβῶς μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ὅπως ὁ ἔχων τὶς αἰσθήσεις του ἀσθενὴς (21). Ἡ Ἀναισθησιολογικὴ κοινότητα εἶναι διχασμένη στὸ ζήτημα αὐτό. Μερικοὶ ἀναισθησιολόγοι δίνουν φοὺλ ἀναισθησία γιὰ νὰ ἀποτρέψουν τὶς ἀντιδράσεις στὸ ἐγχειρητικὸ τραῦμα, ὅπως ἀκριβῶς συμβαίνει καὶ στοὺς ζώντας ἀσθενεῖς καὶ ἄλλοι δὲν δίνουν ἀναισθησία ἀλλὰ καταστέλλουν τὶς ἀντιδράσεις αὐτὲς μὲ ἄλλα μέσα. Πάντως γεγονὸς εἶναι ὅτι κατὰ τὴν ἀφαίρεση τῶν ὀργάνων συμμετέχει καὶ ἀναισθησιολόγος ὁ ὁποῖος φροντίζει μὲ τὴν χορήγηση ὑγρῶν, ἐνίοτε καὶ αἵματος , καὶ μὲ τὴν χορήγηση φαρμάκων νὰ διατηρεῖ σταθερὴ καὶ σὲ ἱκανοποιητικὸ βαθμὸ τὴ λειτουργία τῆς καρδιᾶς, τὴν κυκλοφορία τοῦ αἵματος καὶ τὴν διούρηση, μέχρι καὶ τὴν ἀφαίρεση τῆς καρδιᾶς, ποὺ εἶναι καὶ τὸ τελευταῖο ὄργανο ποὺ ἀφαιρεῖται.

Τί τελικὰ εἶναι ὁ ἐγκεφαλικὰ νεκρός; Σαφῶς δὲν εἶναι πτῶμα, γιατί δὲν ἔχει τὰ χαρακτηριστικὰ τοῦ πτώματος οὔτε αὐτὰ τοῦ ἄρτι θανόντος, ἑπομένως ἡ ἀναφορὰ σὲ πτωματικὲς μεταμοσχεύσεις, σὲ πτωματικοὺς δότες καὶ σὲ πτωματικὰ ὄργανα εἶναι ἐντελῶς παραπλανητικὴ καὶ συσκοτίζει τὴν ἀλήθεια . Ὁ ἐγκεφαλικὰ νεκρὸς εἶναι ἕνας βαριὰ ἀσθενής, ποὺ πορεύεται πρὸς τὸν θάνατο, ὁ ὁποῖος θὰ ἐπισυμβεῖ εἴτε ὡς φυσιολογικὴ ἐξέλιξη τῆς ὑποκείμενης νοσηρῆς κατάστασης, εἴτε λόγῳ ἀποσύνδεσής του ἀπὸ τὸν ἀναπνευστήρα, εἴτε λόγῳ τῆς ἀφαίρεσης τῶν ὀργάνων του. Ὅπως εὐφυῶς ἐγράφη, ὁ ἐγκεφαλικὰ νεκρὸς εἶναι ἕνας ἀρκετὰ νεκρὸς γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ ταφεῖ καὶ ταυτόχρονα ἕνας ἀρκετὰ ζωντανὸς γιὰ νὰ εἶναι δότης ὀργάνων.

Διασώζεται λοιπὸν ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος; Ἡ ἀπάντηση ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν εἶναι προφανῶς ὄχι. Οἱ ἀμφιβολίες, οἱ ἀντιρρήσεις καὶ ἡ ἔλλειψη βεβαιότητας γιὰ τὸ ταυτόσημο ἐγκεφαλικοῦ θανάτου καὶ θανάτου παραμένουν. Ὁ ΕΘ δὲν μπορεῖ νὰ ἐξισωθεῖ μὲ τὸ ἀμετάκλητο βιολογικὸ τέλος τοῦ ἀνθρώπου. Σαρανταπέντε χρόνια μετὰ τὴν δημιουργία καὶ καθιέρωσή του, ὁ ΕΘ παραμένει σημεῖο ἀντιλεγόμενο, ἀνοικτὴ πληγή γιὰ τὴν Ἰατρική, τὴν Βιοηθική, τὴν Φιλοσοφία, τὴν Θεολογία καὶ τὴν Ἐκκλησία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
MITA GIACOMINI. A Change of the Heart and a Change of Mind? Technology and the Redefinition of Death in 1968
Soc. Sci. Med. 33: 1465-82, 1997
A Definition of Irreversible Coma. Report of the Ad Hoc Committee of the Harvard Medical School to Examine the Definition of Brain Death
JAMA 205: 85-88, 1968
POWER B M. The Physiological Changes Associated with Brain Death. Current Concepts and Implications for Treatment of the Brain Dead Organ Donor
Anaesth. Intens. Care 23: 26-36, 1995
WETZEL RC, SETZEL N, STIFF JL, ROGERS MC. HemodynamicResponses in Brain Dead Organ Donors Patients
Anesth. Analg. 64: 125-8, 1985
SHEWMON ALAN. Chronic Brain Death. Meta-Analysis and Conceptual Consequencies
Neurology 51:1538-1545, 1998
CRANFORD RONALD. Even the Dead are not Terminally Ill Anymore.
Editorial. Neurology 51:1530-31, 1998
THE DEFINITION OF DEATH. CONTEMPORARY CONTROVERSIES
Younger Stuart, Arnold Robert, Schapiro Rennie (Eds)
Baltimore: Johns Hopkins University Press 1999
BEYOND BRAIN DEATH. The Case Against Brain Based Criteria for Human Death
Potts Michael, Byrne PA, Nilges RG (Eds)
Kluwer Academic Publishers 2000
FINIS VITAE. IS Brain Death Still Life?
Poberto de Mattei (Ed)
Rubettino: Consiglio Nationale delle Ricerche, Jan 2006
CONTROVERSIES IN THE DETERMINATION OF DEATH. A WHITE
PAPER BY THE PRESIDENT'S COUNCIL ON BIOETHICS
December 2008
DELIMITING DEATH. Editorial. Nature, 1 October 2009
GREER M DAVID ET ALS. Variability of Brain Death Determination Guidelines in Leading US Neurological Institutions
Neurology 70: 284-89, Jan 22, 2010
NAIR-COLLINS M. Death, Brain Death, and the Limits of Science: Why
the Whole-Brain Concept of Death is Flawed Public Policy
J Law Med Ethics 38/3:667-83, Fall 2010
SHAH SEEMA and MILLER FRANKLIN. Can We Handle Truth? Legal
Fictions in the Determination of Death
Amer J Law and Medicine 36/4: 2010
SMITH M. Brain Death. Time for International Consensus. Editorial.
Brit. Anaesth. 108, Suppl. 1, Jan 2012
SHEWMON ALAN. You Only Die Once: Why Brain Death is not the Death
Of a Human Being
COMMUNIO: International Catholic Review vol39, no3, Fall2012
ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ.Κέφ. Φυσικά,Θεολογικὰ κλπ, Φιλοκαλία, Ἔκδ.
«Ἀστήρ» 1976 , Τόμ. Δ', Σέλ.156,κέφ. Ξα'
BERNAT JAMES. Controversies in defining and determining death in
Critical care
Nature Review Neurology 39/3:164-173 (March 2013)
doi: 10.1038/ nrneurol. 2013.
ARI JOFFE. The Ethics of Donation and Transplantation. Are Definition
Of Death Being Distorted for Organ Donation ?
Philosophy, Ethics and Humanities in Medicine, 2: 18, 2007
YOUNG PJ, MATTA BF. Anaesthesia for Organ Donation in the Brainstem
Dead. Why Bother?
Anaesthesia 55: 105-106, 2000
PALLIS C, HARLEY DH. Organ Donors Should Receive Anaesthesia in
Exactly the Same Way as a Sentient Patient
ABC of Brainstem Death. 2nd Edition, London. BJM Publishing Group,
1996

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

MITA GIACOMINI. A Change of the Heart and a Change of Mind? Technology and the Redefinition of Death in 1968

Soc. Sci. Med. 33: 1465-82, 1997

A Definition of Irreversible Coma. Report of the Ad Hoc Committee of the Harvard Medical School to Examine the Definition of Brain Death

JAMA 205: 85-88, 1968

POWER B M. The Physiological Changes Associated with Brain Death. Current Concepts and Implications for Treatment of the Brain Dead Organ Donor

Anaesth. Intens. Care 23: 26-36, 1995

WETZEL RC, SETZEL N, STIFF JL, ROGERS MC. HemodynamicResponses in Brain Dead Organ Donors Patients

Anesth. Analg. 64: 125-8, 1985

SHEWMON ALAN. Chronic Brain Death. Meta-Analysis and Conceptual Consequencies

Neurology 51:1538-1545, 1998

CRANFORD RONALD. Even the Dead are not Terminally Ill Anymore.

Editorial. Neurology 51:1530-31, 1998

THE DEFINITION OF DEATH. CONTEMPORARY CONTROVERSIES

Younger Stuart, Arnold Robert, Schapiro Rennie (Eds)

Baltimore: Johns Hopkins University Press 1999

BEYOND BRAIN DEATH. The Case Against Brain Based Criteria for Human Death

Potts Michael, Byrne PA, Nilges RG (Eds)

Kluwer Academic Publishers 2000

FINIS VITAE. IS Brain Death Still Life?

Poberto de Mattei (Ed)

Rubettino: Consiglio Nationale delle Ricerche, Jan 2006

CONTROVERSIES IN THE DETERMINATION OF DEATH. A WHITE

PAPER BY THE PRESIDENT’S COUNCIL ON BIOETHICS

December 2008

DELIMITING DEATH. Editorial. Nature, 1 October 2009

GREER M DAVID ET ALS. Variability of Brain Death Determination Guidelines in Leading US Neurological Institutions

Neurology 70: 284-89, Jan 22, 2010

NAIR-COLLINS M. Death, Brain Death, and the Limits of Science: Why

the Whole-Brain Concept of Death is Flawed Public Policy

J Law Med Ethics 38/3:667-83, Fall 2010

SHAH SEEMA and MILLER FRANKLIN. Can We Handle Truth? Legal

Fictions in the Determination of Death

Amer J Law and Medicine 36/4: 2010

SMITH M. Brain Death. Time for International Consensus. Editorial.

Brit. Anaesth. 108, Suppl. 1, Jan 2012

SHEWMON ALAN. You Only Die Once: Why Brain Death is not the Death

Of a Human Being

COMMUNIO: International Catholic Review vol39, no3, Fall2012

ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ.Κέφ. Φυσικά,Θεολογικὰ κλπ, Φιλοκαλία, Ἔκδ.

«Ἀστήρ» 1976 , Τόμ. Δ’, Σέλ.156,κέφ. Ξα’

BERNAT JAMES. Controversies in defining and determining death in

Critical care

Nature Review Neurology 39/3:164-173 (March 2013)

doi:10.1038/nrneurol. 2013.

ARI JOFFE. The Ethics of Donation and Transplantation. Are Definition

Of Death Being Distorted for Organ Donation ?

Philosophy, Ethics and Humanities in Medicine, 2: 18, 2007

YOUNG PJ, MATTA BF. Anaesthesia for Organ Donation in the Brainstem

Dead. Why Bother?

Anaesthesia 55: 105-106, 2000

PALLIS C, HARLEY DH. Organ Donors Should Receive Anaesthesia in

Exactly the Same Way as a Sentient Patient

ABC of Brainstem Death. 2nd Edition, London. BJM Publishing Group,

1996

orthros

http://youtu.be/077XRsRu8Gc

4. Μεταμοσχεύσεις καί «Εἰκαζόμενη συναίνεση. Ἀθανασίου Β. Ἀβραμίδη Καρδιολόγου, Ἄμ. Καθηγ. Παθολογίας Παν/μίου Ἀθηνῶν.

Εἰσήγηση στήν Ἡμερίδα μέ θέμα: «Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς;»

Σάββατο 20-4-2013 καί ὥρα 4 ἕως 9 μ.μ. στό Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν καί Ἑνωμένη Ρωμηοσύνη ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱ.Μ.Πειραιῶς σέ συνεργασία μέ τήν Ἱ.Μ.Γλυφάδας.

Οἱ μεταμοσχεύσεις ἀπετέλεσαν ἕνα θαυμάσιο ἐπιστημονικὸ ἐπίτευγμα, τὸ ὁποῖο συνετελέσθη ἀπὸ ἐκλεκτὲς ἐπιστημονικὲς διάνοιες. Σώζουν ζωὲς ἄλλων ἀνθρώπων καὶ καθιστοῦν δυνατὴ τὴ μακρότερη καὶ καλύτερη ἐπιβίωσή τους.

Γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις χρειάζονται μοσχεύματα, τὰ ὁποῖα λαμβάνονται ἀπὸ ἐθελοντὲς δότες ὀργάνων. Λόγω ὅμως τῆς ραγδαίας ἐξελίξεως τῶν μεταμοσχεύσεων, οἱ ἀνάγκες γιά ὄργανα πρὸς μεταμόσχευση αὐξήθηκαν δυσαναλόγως καὶ οἱ ἐθελοντικὲς προσφορὲς δὲν μποροῦσαν, πλέον, νὰ τὶς καλύψουν.

Ἐπινοήσεις πρόσκτησης ὀργάνων γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις.

Ἡ ἐπινόηση τρόπων, μεθόδων ἀλλὰ καὶ τεχνασμάτων ἀπέβλεπε στὴν ἀπόκτηση τῶν ἀναγκαίων ὀργάνων. Μεταξὺ αὐτῶν ἐντάσσεται καὶ ἡ «χαλάρωση τῶν κριτηρίων θανάτου» μαζί μέ τήν «περικοπὴ τοῦ ἀναγκαίου χρόνου ἐπιβεβαίωσής του». Ἀλλὰ καὶ ἡ ὑφαρπαγὴ τῆς ὑπογραφῆς «προσφορᾶς ὀργάνων» μὲ τὸν ν.2737/99, ἄρθρο 12 παρ. 3. Ἐντύπωση μᾶς κάνει ἡ παρ. 6 τοῦ ἄρθρου 12: «Ὅταν ὁ θεράπων ἰατρὸς (στὴ Μονάδα Ἐντατικῆς θεραπείας) διαγνώσει νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους, ὑποχρεοῦται νὰ διακόψει τὴν προσφερομένη βοήθεια μὲ τεχνητὰ μέσα –ἐπὶ παραβάσεως δὲ τιμωρεῖται μὲ φυλάκιση καὶ χρηματικὴ ποινή, κατὰ τὸ ἄρθρο 20 παρ.1 καὶ 7 - ἐκτὸς ἐὰν πρόκειται περὶ ὑποψηφίου δότη ὀργάνων, ὁπότε συνεχίζεται ἡ τεχνητὴ ὑποστήριξη, ὥστε τὰ ζωτικά του ὄργανα νὰ διατηρηθοῦν ζωντανὰ γιὰ τὴ μεταμόσχευση».

Ἡ διάταξη αὐτή, ὅμως, ἐκτὸς ἀπὸ λανθασμένη, εἶναι καὶ ἄδικη. Διότι, ἀφ᾿ἑνὸς «ἡ νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους» δὲν εἶναι ταυτόσημη μὲ τὸν «βιολογικὸ θάνατο», ἀφ᾿ἑτέρου ἄνθρωποι χαρακτηρισθέντες «ἐγκεφαλικῶς νεκροί» ἐπανῆλθαν στὴ ζωή. Προφανῶς, λοιπόν, ἐπρόκειτο περὶ βαρέως πασχόντων, στοὺς ὁποίους ἡ διακοπὴ τῆς τεχνητῆς βοήθειας θὰ ἐπέφερε θάνατον.

Στὸ νομοσχέδιο τοῦ νόμου αὐτοῦ ὑπῆρχαν καὶ διατάξεις περὶ «εἰκαζομένης συναίνεσης» καὶ «μὴ εἰκαζομένης ἄρνησης». Οἱ ἀντιδράσεις ὅμως τῶν «φορέων», τῆς κοινωνίας ἐν γένει καὶ τῆς Ἐκκλησίας ἀνάγκασαν στὴν ἀπόσυρσή τους.

Ἡ «εἰκαζόμενη» συναίνεση.

Τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση» ἐπανέφερε στὸ προσκήνιο ὁ ὑπουργὸς Ὑγείας καὶ Κοινωνικῆς Ἀλληλεγγύης κ. Ἀνδρέας Λοβέρδος μὲ ἄλλο νομοσχέδιο τὸ 2011, ἀποβλέπων κατὰ κύριο λόγο «στὴν αὔξηση τοῦ ἀριθμοῦ τῶν δοτῶν ὀργάνων».

Ἐπρόκειτο γιὰ ἕνα νομικοφανὲς κατασκεύασμα «χρηστικῆς σκοπιμότητας» πρὸς ἀπόκτηση ὀργάνων γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις, ἀπὸ ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἐν ὅσῳ ζοῦσαν δὲν εἶχαν δηλώσει ἐγγράφως ὅτι «δὲν ἐπιθυμοῦν νὰ εἶναι δωρητὲς ὀργάνων».

Κατὰ τὸν «διάλογο μὲ τοὺς καθ᾿ ὕλην ἁρμοδίους φορεῖς» ἐπὶ τοῦ νομοσχεδίου, «ἐξεφράσθησαν σοβαρὲς ἐνστάσεις : α) Ὁ πρόεδρος τοῦ Ἐθνικοῦ Ὀργανισμοῦ Μεταμοσχεύσεων καθ. Νεφρολογίας κ. Ἰωάννης Βλαχογιάννης, ἐξέφρασε τὴν ἀντίθεσή του, ὑποστηρίξας ὅτι: «Ὁ νόμος δὲν θὰ φέρει τὴν προσδοκωμένη αὔξηση τῶν δοτῶν, καὶ θὰ πλήξει τὸ κύρος τῶν μεταμοσχεύσεων. Θὰ ἐνδυναμώσει δὲ τὴν καχυποψία τῶν πολιτῶν. Θὰ δημιουργήσει πρόβλημα στὶς Μονάδες Ἐντατικῆς Θεραπείας, καὶ οἱ γιατροὶ θὰ γυρίσουν τὶς πλάτες στὶς μεταμοσχεύσεις». β) Ὁ κ. Πέτρος Ἀλιβιζάτος, τοῦ Ὠνασείου Καρδιοχειρουργικοῦ Κέντρου Μεταμοσχεύσεων, ἐπεσήμανε τὴν ὑστέρηση τῶν Μονάδων Ἐντατικῆς Θεραπείας, οἱ ὁποῖες «δὲν παράγουν δότες σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὴν διαπίστωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου», ὅταν ἀκόμη καὶ μεγάλες πανεπιστημιακὲς μονάδες δὲν δίνουν περισσότερα ἀπὸ ἕνα μόσχευμα τὸν χρόνο.(«Καθημερινή», 12.4.2011).
Ὁ Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος, πρόεδρος καὶ τῆς Ἐπιτροπῆς Βιοηθικῆς τῆς Ι.Σ.Ε.Ε., σὲ ἄρθρο του στὴν ἐφημερίδα «Τὸ Βῆμα» στὶς 10.4.2011 ἔγραψε ὅτι: «Ἡ εἰκαζόμενη συναίνεση δὲν ἔχει ἠθικὸ ἔρεισμα, καὶ συναίνεση ποὺ εἰκάζεται δὲν εἶναι συναίνεση».

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἀπέσυρε τὸν ἐκπρόσωπό της ἀπὸ τὸν Ἐθνικὸ Ὀργανισμὸ Μεταμοσχεύσεων, μὴ ἀποδεχομένη τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση».

Πέντε καθηγηταὶ τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης –μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ὁ ἐκ τῶν εἰσηγητῶν στὴ σημερινὴ ἡμερίδα καθ. κ. Καρακατσάνης-- μὲ «ἀνοικτὴ ἐπιστολὴ τους πρὸς τοὺς Βουλευτάς», διαβεβαιώνουν ὅτι: «Ἡ τακτική τῆς εἰκαζομένης συναίνεσης πάσχει ἐμφανῶς ἀπὸ ἔλλειμμα δημοκρατικοῦ φρονήματος καὶ θὰ προκαλέσει μείζονες ἀντιδράσεις...Ποιὸς γιατρὸς θὰ τολμήσει νὰ ἀφαιρέσει ζωτικὰ ὄργανα ἀπὸ ἐγκεφαλικῶς νεκρὸ ἀσθενῆ, ἐὰν ὑπάρχει σαφὴς ἀντίρρηση τῶν ἀμέσων συγγενῶν του;... Συναίνεση ὑπάρχει μόνον ὅταν αὐτὴ ἔχει δηλωθεῖ ρητῶς καὶ ἐγγράφως, καὶ ὄχι ὅταν τεκμαίρεται».

Ὁ ὑπουργὸς κ. Λοβέρδος, ὅμως, παρ᾿ ὅλη τὴν πολεμικὴ γιὰ τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση», καὶ μὲ τὸν χαρακτηρισμὸ της ἀκόμη ὡς ἀντισυνταγματικῆς κατὰ τὸ ἄρθρο 2 παρ.1 καὶ τὸ ἄρθρο 5 παρ.1 εἰσήγαγε τὸ νομοσχέδιό του στὴ Βουλὴ στὶς βασικές του γραμμὲς «ὡς ἀρχικῶς εἶχε».

Οἱ ἀντιδράσεις ἐναντίον τοῦ νομοσχεδίου κατὰ τὶς συζητήσεις στὴ Βουλὴ ἀκόμη καὶ ἀπὸ «φίλα» πρόσωπα, οὐδόλως τὸν ἔκαμψαν. Ἐν μέσῳ ὅμως τῶν σφοδρῶν ἀντιπαραθέσεων, ὁ πρόεδρος τοῦ Ἐθνικοῦ Ὀργανισμοῦ Μεταμοσχεύσεων καθηγητὴς κ. Βλαχογιάννης ἐξαναγκάσθηκε σὲ παραίτηση.

Τὸ νομοσχέδιο γιὰ τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση», ἐν τέλει, ἔγινε ὁ νόμος 3984 τοῦ 2011 (ΦΕΚ Α΄ ἀρ. φύλλου 150, 27.6.2011).
Κατὰ τὸ ἄρθρο 9 παρ. 5 «Ἡ Ἀφαίρεση ὀργάνων ἀπὸ θανόντα δότη διενεργεῖται μετὰ τὴν ἐπέλευση τοῦ θανάτου, κριτήριο γιὰ τὸν ὁποῖο εἶναι ἡ νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους, σύμφωνα μὲ τὰ εὐρέως ἀποδεκτὰ καὶ σύγχρονα δεδομένα τῆς ἐπιστήμης, ὅπως ὁρίζεται στὴν ἀπόφαση τοῦ ΚΕ.Σ.Υ. περὶ τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου (ἀπόφαση 9 τῆς 21/20.3.1985).

Ἡ ἀπόφαση ὅμως αὐτὴ τοῦ ΚΕ.Σ.Υ. τοῦ 1985, ἔχει ἀπὸ ἐτῶν ἀποδειχθεῖ ἐπιστημονικῶς λανθασμένη. Καὶ εἶναι ἀπολύτως βέβαιο ὅτι ἡ ἀναφερoμένη ὡς «νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους» εἶναι ἀνεπαρκὴς γιὰ τὴ διάγνωση τοῦ «ἐγκεφαλικοῦ θάνατου», καὶ οὐδόλως ταυτίζεται μὲ τὸν «βιολογικὸ θάνατο.

Ἡ ἐπινόηση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου.

Εἶναι προϊόν τῆς ad hoc, δηλαδή, τῆς «ἐπὶ τούτῳ συσταθείσης» Ἐπιτροπῆς τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Χάρβαρντ» γιὰ τὸν καθορισμὸ τοῦ «μὴ ἀναταξίμου ἐγκεφαλικοῦ κώματος» καὶ τὸν ἐπανακαθορισμὸ τοῦ θανάτου. Ἡ Ἐπιτροπή συνέταξε τὰ γνωστὰ ὡς «Κριτήρια Χάρβαρντ» γιὰ τὴ διάγνωσή του, ὅτι δηλ. «ἔχει ἐπέλθει ἡ νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους», καὶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος κατέστη «ἐγκεφαλικῶς νεκρός». Ὅμως, ὑπῆρξε χειραγώγηση τῆς Ἐπιτροπῆς, τῆς ὁποίας ἔργο ἦταν:

1ον: Ὁ ἐπαναπροσδιορισμὸς τοῦ θανάτου γιὰ τὴ νομικὴ κατοχύρωση τῶν μεταμοσχεύσεων, ἀνάγοντας τὴ «νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους» σὲ «ἐγκεφαλικὸ θάνατο», ἀναφερομένων ἀμφοτέρων ἐναλλὰξ ὡς ταυτοσήμων.

2ον: Ὁ προσδιορισμὸς καὶ ἡ περιγραφὴ τῶν «ἐγκεφαλικῶς νεκρῶν» μὲ τὰ «Κριτήρια Χάρβαρντ» καί,

3ον: Ἡ βράχυνση τοῦ χρόνου νοσηλείας τῶν ἀσθενῶν στὶς Μ.Ε.Θ. πρὸς ἐξοικονόμηση χρημάτων καὶ δημιουργία ἄδειων κρεβατιῶν. Ἀπὸ τὸ τελικὸ δὲ κείμενο παρελείφθησαν διαφωνίες καὶ ἀμφισβητήσεις, ὥστε νὰ παρέχεται ἡ ἐντύπωση ὁμοφωνίας στὴν τελικὴ ἀπόφαση.

Αὐτὰ προέκυψαν ἀπὸ διεξοδικὴ ἔρευνα στὰ Ἀρχεῖα τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Χάρβαρντ τοῦ 1968. (Mita Giacomini, στὸ Soc. Sci. Med., 33:1465-82, 1997).

Ὁ «ἐγκεφαλικὸς θάνατος», πάντως, ἔχει ἀμφισβητηθεῖ ἀπὸ ἐρευνητάς παγκοσμίου κύρους, μὲ ἐκτεταμένη βιβλιογραφικὴ τεκμηρίωση. Πολλοὶ ἔχουν εἰσηγηθεῖ καὶ τὴν ἐγκατάλειψη τοῦ ὅρου «ἐγκεφαλικὸς θάνατος», καὶ τὸν θέτουν σὲ εἰσαγωγικά. Δὲν θεωρεῖται πάντως ταυτόσημος μὲ τὸ βιολογικὸ τέρμα τῆς ζωῆς.

Οἱ Potts καὶ D. W. Evans, στὸ ἄρθρο τους «Ἔχει σημασία τὸ ὅτι οἱ δωρητὲς ὀργάνων δὲν εἶναι νεκροί; Ἠθικὲς καὶ πολιτικῆς τακτικῆς συνέπειες» (Does it matter that organ donors are not dead? Ethical and policy implications. J. Med. Ethics, 2005,31:406-409), ἀπεφάνθησαν: «Σημασία ἔχει τὸ ὅτι ἡ ἀφαίρεση ζωτικῶν ὀργάνων ἀπὸ ἕναν δότη ''ἐγκεφαλικῶς νεκρό'', ἐκείνη εἶναι ποὺ σκοτώνει τὸν ἀσθενῆ». Ὁπότε, σὲ τέτοιες περιπτώσεις «ἡ δωρεὰ ζωτικῶν ὀργάνων» γίνεται μὲ «ἀφαίρεση ζωῆς».

Ἡ Ι.Σ.Ε.Ε., ὅμως, ἀπεφάνθη λανθασμένως μὲ τὸ ἄρθρο 12 «τῶν 55 Βασικῶν Θέσεών της ἐπὶ τῆς Ἠθικῆς τῶν Μεταμοσχεύσεων» ὅτι: «...ἂν καὶ δὲν εἶναι ἁρμοδία θὰ ἠμποροῦσε νὰ δεχθῆ τὴν διεθνῶς ὁμόφωνον ἄποψιν ὅτι ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος ταυτίζεται μὲ τὸ ἀμετάκλητον βιολογικὸν τέλος τοῦ ἀνθρώπου». Καὶ ὅτι: «Ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος ἀποτελεῖ γεγονὸς ὁριστικῆς καὶ ἀναποτρέπτου καταστροφῆς τοῦ ἐγκεφάλου...». Ἐνῶ πρόκειται γιὰ μιὰ «ἄποψη» καὶ μόνον, ἡ ὁποία «οὐδόλως εἶναι διεθνῶς ὁμόφωνος».

Λανθασμένως, ἐπίσης, μὲ τὸ ἄρθρον 13 ἀπεδέχθη τὸν «ἐγκεφαλικὸν θάνατον» ὡς «τὸ βιολογικὸν τέλος τοῦ ἀνθρώπου», ἀλλὰ καὶ ὅτι: «...ἡ τεχνητὴ ὑποστήριξις τῆς ἀναπνοῆς προσωρινῶς ἀναχαιτίζει τὴν διαδικασίαν ἀποσυνθέσεως τοῦ σώματος, ὄχι ὅμως καὶ τὴν ἀναχώρηση τῆς ψυχῆς». Διότι: Τὴν μὲν ἀποσύνθεση τοῦ σώματος δὲν ἀναχαιτίζει ἡ ὑποστήριξη τῆς ἀναπνοῆς, ἀλλὰ ἡ ὑποστήριξη τῆς κυκλοφορίας». Εἰς ὅ,τι δὲ ἀφορᾶ στὴν ἀναχώρηση τῆς ψυχῆς, «ὄντως φοβερότατον τὸ τοῦ θανάτου μυστήριον, πῶς ἡ ψυχὴ ἐκ τοῦ σώματος βιαίως χωρίζεται..». Καὶ ἐπειδὴ «οὐ φέρει τὸ μυστήριον ἔρευναν», δὲν μᾶς ἐπιτρέπεται «μεταίρειν ὅρια ἃ ἔθεντο οἱ πατέρες ἡμῶν»!

Τὸ βιβλίο τῆς Ι.Σ.Ε.Ε. «Ἐκκλησία καὶ Μεταμοσχεύσεις» εἶναι διαποτισμένο μὲ τὴν ἀντίληψη ὅτι: «ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος ταυτίζεται μὲ τὸ ἀμετάκλητον βιολογικὸν τέλος τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου». Προτρέπει μάλιστα ἡ Ι.Σ.Ε.Ε καὶ τὴν δωρεὰ ὀργάνων ἀπὸ «ἐγκεφαλικῶς νεκρό» μὲ τὴν ἐγκύκλιό της 2819/7.7.2005, κατὰ τὴν ὁποία κατέστησαν «δωρηταὶ ὀργάνων καὶ ἅπαντες οἱ Σεβασμιώτατοι Συνοδικοὶ Ἀρχιερεῖς».

Θὰ ἀντιληφθεῖ ἄραγε τὰ λάθη της; Ποιὸς ὅμως θὰ πείσει τὴν Ι.Σ.Ε.Ε. νὰ ἀναθεωρήσει τὸ βιβλίο «Ἐκκλησία καὶ Μεταμοσχεύσεις», προκειμένου νὰ μὴν παραπληροφορεῖται γιὰ τὸν «ἐγκεφαλικὸ θάνατο» τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας!

Ἀναδιπλώσεις τοῦ Ὑπ. Ὑγείας.

Πρὸ τῶν πιέσεων γιὰ τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση», ὁ κ. Λοβέρδος εἶχε πεῖ στὴ Βουλὴ ὅτι: «θὰ ξανασκεφθεῖ τὴν διάταξη τῆς «εἰκαζομένης συναίνεσης». Καὶ ὅτι: «Ὁ νόμος θὰ ἐφαρμοσθεῖ ὕστερα ἀπὸ δυὸ χρόνια, ἀφοῦ στὸ μεταξὺ θὰ ἐνημερώσει τοὺς πολίτες γιὰ νὰ δεχθοῦν τὴν εἰκαζομένη συναίνεση, ἡ ὁποία εἶναι καὶ τὸ ἀγκάθι καὶ τὸ πλέον συζητούμενο θέμα»... «Δὲν βλάπτει, ὅμως,-συμπλήρωσε-νὰ ὑπάρχει ὡς πρόβλεψη στὸ δικαιϊκό μας σύστημα». («Καθημερινή», 25.5.2011).
Περίεργη, βεβαίως, αὐτὴ ἡ «πρόβλεψη». Ὅταν εἶναι γνωστὸν ὅτι: ἡ «εἰκαζόμενη συναίνεση» δὲν ἔχει ἐφαρμοσθεῖ ποτὲ καὶ πουθενά. Καὶ στὴν Ἱσπανία, ὅπου ἔχει νομοθετηθεῖ, καὶ ἐκεῖ δὲν ἐφαρμόσθηκε.

Στὸν ψηφισθέντα νόμο 3984/2011, τὸ ἄρθρο 9 παρ. 2 διαλαμβάνει: «Ἡ ἀφαίρεση ὀργάνων ἀπὸ θανὸν πρόσωπο πραγματοποιεῖται ἐφ᾿ ὅσον, ὅσο ζοῦσε, δὲν εἶχε ἐκφράσει τὴν ἀντίθεσή του» σύμφωνα μὲ τὴν παρ. 3. στὴν ὁποία περιγράφεται ἡ διαδικασία ὑποβολῆς τῆς «δήλωσης ἀντίθεσής του» γιὰ τὴν ἀφαίρεση ὀργάνων του μετὰ θάνατον. Τὴν δήλωση αὐτή ὀφείλει νὰ ἀποστείλει στὸν Ἐθνικὸ Ὀργανισμὸ Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ.) ἐπικυρωμένη ἁρμοδίως γιὰ τὸ γνήσιο τῆς ὑπογραφῆς της, ὥστε ἡ ἄρνησή του νὰ καταχωρηθεῖ στὰ ἀρχεῖα της.

Ἐὰν ὅμως δὲν ἔχει προβεῖ στὴ γραφειοκρατικὴ αὐτὴ διαδικασία, γιὰ ἕναν ὁποιονδήποτε λόγο -ἠθελημένα ἢ μή- καί δέν ἔχει καταχωρηθεῖ στὸν Ε.Ο.Μ. ἡ δήλωση ἀρνήσεώς του, αὐτομάτως ἀντιμετωπίζεται ὡς δότης ὀργάνων, καὶ παρὰ τὴ θέλησή του.

Ἡ διάταξη τοῦ ἄρθρου 9 παρ. 2 ὁρίζει: «Ἡ ἔναρξη ἰσχύος τῆς παρούσης παραγράφου ἀρχίζει τὴν 1.6.2013. Δηλαδή, σὲ 40 ἡμέρες ἀπὸ σήμερα. Ἐπειδὴ δὲ «οἱ καιροὶ οὐ μενετοί»,

Ὀλίγα τινά πρὸς ἀξιοποίηση.

1. Οὐδεμία προετοιμασία τῶν πολιτῶν ἔχει γίνει γιὰ νὰ δεχθοῦν τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση». Ἑπομένως ὁ ὅρος τῆς ἐνημέρωσης, τὸν ὁποῖο ἔχει θέσει ὁ κ. Λοβέρδος ὡς προϋπόθεση γιὰ τὴν ἐφαρμογή της ἀπὸ 1ης .6.2013, δὲν ἔχει ἐκπληρωθεῖ.

2. Στὴν «εἰκαζομένη συναίνεση», μπορῶ νὰ εἰκάσω βάσει κάποιων δεδομένων, νὰ ὑποθέσω τοὺς λόγους ὡς πιθανὴ ἐκδοχὴ γιὰ ὁρισμένο ζήτημα. Δὲν εἶναι ὅμως θεμιτὸ νὰ ἐπαφίεται κανεὶς σὲ εἰκασίες, πιθανότητες, ὑποθέσεις «τρίτων» γιὰ «συναίνεση» ἐπὶ ἑνὸς τόσο σοβαροῦ ζητήματος.

3. «Συναίνεση» σημαίνει ὅτι ἐκφράζω «σύμφωνη γνώμη». Ποιὸς ὅμως μὲ ποιὸν καὶ σὲ τί «συναινεῖ»; Καὶ μὲ ποιὸ δικαίωμα παρεμβαίνει κάποιος «τρίτος» στὴ μὴ δηλωθεῖσα ἐν ζωῇ ἐγγράφως βούληση ἑνὸς «ἐγκεφαλικῶς νεκροῦ»;

4. Τὸ «Brain death» is not death, δηλαδή, «Ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος» δὲν εἶναι θάνατος, ἦταν ὁ τίτλος μὲ τὸν ὁποῖο παρουσιάσθηκε παγκοσμίως «Ἡ Διακήρυξη τῆς Παπικῆς Ἀκαδημίας Ἐπιστημῶν» ἀπὸ τὸ διαδίκτυο τῆς Ρ/Καθολικῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὴ δὲ προῆλθε: «Μετὰ ἀπὸ τὴν ἐπανεξέταση πρὸς ἐπαλήθευση τῆς ἐγκυρότητος τῶν κριτηρίων τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου ἐπὶ ἑνὸς καθαρῶς ἐπιστημονικοῦ ἐπιπέδου», τὴν ὁποία εἶχε ζητήσει ὁ Πάπας Παῦλος-Ἰωάννης ὁ Β΄ ἀπὸ τὴν Συνδιάσκεψη τῆς Ἀκαδημίας Ἐπιστημῶν» (2 ἕως 3/2/2005). Δηλαδή, ἡ Ρ/Καθολικὴ Ἐκκλησία ἀπέρριψε καὶ πάλι τὸν ἐγκεφαλικὸ θάνατο, καὶ δὲν δέχεται ὅτι «ὁ ἐγκεφαλικῶς νεκρός, εἶναι νεκρός». Ἡ Ἑλλαδικὴ ὅμως Ὀρθοδοξία ἄλλως ἔδοξε!

5. Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἰερόθεος γράφει καὶ διὰ μακρῶν στὸ «Ἐκκλησία καὶ Μεταμοσχεύσεις» τῆς Ι.Σ.Ε.Ε. (σελ. 353 καὶ 359): «Στὴν περίπτωση τοῦ λεγομένου ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, ὅταν μερικὰ ὄργανα κινοῦνται μὲ ὑποστηρικτικὲς ἐνέργειες, καὶ τότε ἐξακολουθεῖ νὰ ἐνεργεῖ ἡ ψυχὴ μέσα στὸν ἄνθρωπο, ἐφ' ὅσον ἐνεργεῖ σὲ ἄλλο σωματικὸ ὄργανο[...]. Καὶ ἐφ' ὅσον λειτουργεῖ ἡ καρδιά, λειτουργεῖ καὶ ἡ νοερὰ ἐνέργεια τοῦ ἀνθρώπου, ἀκόμη κι ἂν δὲν ἔχει συνείδηση τοῦ περιβάλλοντος κόσμου». Συνεπῶς, δὲν ἔχει ἐπέλθει οὔτε τότε ἡ ἀναχώρηση τῆς ψυχῆς!

6. Κατὰ τὴν «Ἐπιστημονικὴ καὶ Θεολογικὴ ἡμερίδα» τῆς Μητροπόλεως Γλυφάδας στὶς 11 Μαρτίου 2012, μὲ θέμα: «Εἶναι πραγματικὸς θάνατος ὁ λεγόμενος ''ἐγκεφαλικὸς θάνατος'';» ἀπεδείχθη ὅτι, «Ὁ λεγόμενος ''ἐγκεφαλικὸς θάνατος'' δὲν εἶναι θάνατος». Αὐτὴ δὲ ἡ διαπίστωση ἐνισχύεται καὶ μὲ τὴ σημερινὴ ἡμερίδα. Ὁπότε, «ἡ δωρεὰ ζωτικῶν ὀργάνων» καθίσταται πλέον καὶ «ἀφαίρεση ζωῆς»!

Συμπεράσματα.

Ἡ «εἰκαζόμενη συναίνεση» τοῦ νόμου 3984/2011 εἶναι ἕνα ἐπιστημονικοφανὲς τέχνασμα μὲ νομικίστικες προσαρμογὲς κατὰ τὶς ἐπιδιώξεις τῶν ἐμπνευστῶν της, πρὸς ὑφαρπαγὴ ζωτικῶν ὀργάνων γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις ἀπὸ ἕναν ἐγκεφαλικῶς νεκρό. Ἑπομένως, «μὲ ἀφαίρεση ζωῆς» ἀπὸ ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος δὲν ἔχει ἀποβιώσει.

Μὲ τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση» καταργεῖται ἡ ἰδιοπροσωπία καὶ τὸ αὐτεξούσιο τοῦ ἀνθρώπου, μὲ πλήρη ἀδιαφορία καὶ γιὰ τὴν ἱερότητα τοῦ σώματος τοῦ νεκροῦ.

Κατὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία «ἡ ὑφαρπαγὴ τοῦ αὐτεξουσίου τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀντίθετη πρὸς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο».

Μὲ τὴν διάγνωση τοῦ «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου», ἄσχετοι πρὸς τὸν θανόντα θὰ ἐκχωροῦν μὲ τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση» τὰ ζωτικὰ ὄργανά του ὡς δῆθεν «πτωματικά» γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις, ποὺ ἐνδέχεται νὰ ἰσοδυναμεῖ μὲ φόνο.

Πρόκειται, συνεπῶς, γιὰ πλήρη εὐτελισμὸ τῆς προσωπικότητας τοῦ ἀνθρώπου, ὡσὰν νὰ εἶναι «res», δηλαδὴ ἕνα «πράγμα», ἢ μιὰ χαλασμένη μηχανὴ ἀπὸ τὴν ὁποία μποροῦν νὰ παίρνουν κομμάτια της ὡς ἀνταλλακτικά.

Ὁ σκοπὸς ὅμως ἐξεύρεσης ὀργάνων γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις «δὲν ἐξαγιάζει τὰ μέσα». Καὶ δὲν μπορεῖ κανείς, μὲ τὸ «ἔτσι θέλω» τῆς «εἰκαζομένης συναίνεσης» νὰ ἁρπάζει τὰ ὄργανα ἑνὸς ἄλλου, καταστρέφοντας καὶ κάθε εὐγενὲς αἴσθημα ἀλτρουϊσμοῦ καὶ ἀγάπης ὑπὲρ τῶν μεταμοσχεύσεων.

Γιὰ ὅλους αὐτοὺς τοὺς λόγους, ἡ «εἰκαζόμενη συναίνεση» θὰ πρέπει νὰ καταργηθεῖ. Οἱ μεταμοσχεύσεις, βεβαίως, πρέπει νὰ προάγωνται, ὄχι ὅμως καὶ μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο. Ἕνας τέτοιος δὲ εἶναι καὶ ἡ «εἰκαζόμενη συναίνεση».

Χρειάζεται ὅμως μεθοδευμένη καὶ ἀδιάκοπη προσπάθεια, διότι πολλὰ εἶναι τὰ ἰδιοτελῆ συμφέροντα πολλῶν ἄλλων.

Ἐκφράζεται, λοιπόν, ἡ εὐχή: Τὴν κατάργησή της νὰ κατορθώσει ἡ ἀγωνιστικότητα τῶν ἀνθρώπων τῆς ἡμερίδας αὐτῆς, μὲ τὰ ἀδιάσειστα καὶ πειστικὰ ἐπιχειρήματά της.

orthros

http://youtu.be/9QQc4LujMf4

5. «Ὁ ''ἐγκεφαλικός θάνατος'' καί οἱ μεταμοσχεύσεις ἀνθρωπίνων ὀργάνων». Κωνσταντῖνος Καρακατσάνης, καθηγητής Πυρηνικῆς Ἰατρικῆς τῆς Ἰατρικῆ Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Εἰσήγηση στήν Ἡμερίδα μέ θέμα: «Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς;»
Σάββατο 20-4-2013 καί ὥρα 4 ἕως 9 μ.μ. στό Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν καί Ἑνωμένη Ρωμηοσύνη ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱ.Μ.Πειραιῶς σέ συνεργασία μέ τήν Ἱ.Μ.Γλυφάδας.

Ἡ πρώτη μεταμόσχευση καρδίας πραγματοποιήθηκε τόν Δεκέμβριο τοῦ ἔτους 1967, στή Νότιο-Αφρικανική Ἕνωση, ὑπό τοῦ Christian Barnard. Tό γεγονός αὐτό ἀπετέλεσε πιθανῶς ἀφορμή γιά τόν καθορισμό ἑνός νέου κριτηρίου θανάτου, τό ὁποῖο ἐβασίζετο ὄχι στή μή ἀναστρέψιμη ἀπώλεια τῆς ἀναπνευστικῆς καί καρδιακῆς λειτουργίας, ἀλλά στή θεωρούμενη ἀπώλεια ὅλων τῶν λειτουργιῶν ὁλοκλήρου τοῦ ἐγκεφάλου. Τοιουτοτρόπως, τό ἀμέσως ἑπόμενο ἔτος, 1968, συνεστήθη ἡ Ad Hoc Ἐπιτροπή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Harvard (ΕΧ, στό ἑξῆς), ἡ ὁποία καθόρισε ὅτι ἡ διάγνωση τοῦ «μή ἀναστρεψίμου, ἀπνοϊκοῦ κώματος» εἶναι ταυτόσημη μέ τόν «ἐγκεφαλικό θάνατο» («εθ», στό ἑξῆς) καί ὁ τελευταῖος ταυτόσημος μέ τό θάνατο τοῦ ἀνθρώπου[1].

Σημαντική εἶναι κατ’ ἀρχήν, ἡ ἐπισήμανση ὅτι ἡ ΕΧ, προκειμένου νά περιγράψη τό νέο κριτήριο θανάτου, ἐχρησιμοποίησε τόν ὅρο «κῶμα», ὁ ὁποῖος ὡς γνωστόν χρησιμοποιεῖται γιά ζῶντες καί ὄχι γιά πτώματα! Ἐντύπωση ἐπίσης προκαλεῖ τό γεγονός ὅτι ἡ ΕΧ αἰτιολογεῖ μέ περισσή εἰλικρίνεια τούς λόγους, οἱ ὁποῖοι τήν ὤθησαν στήν καθιέρωση τοῦ νέου (νευρολογικοῦ) κριτηρίου τοῦ θανάτου· οἱ λόγοι αὐτοί ἦταν: α) ἡ «ἀνακούφιση» τῶν Μονάδων Ἐντατικῆς Θεραπείας ἀπό τούς βαρύτατα πάσχοντες αὐτούς ἀσθενεῖς γιά τούς ὁποίους δέν ὑπῆρχε προοπτική ἀποκατάστασης καί β) ἡ μή ὕπαρξη ἀντιρρήσεων γιά λήψη ζωτικῶν ὀργάνων γιά μεταμοσχεύσεις ἀπό τούς ἀσθενεῖς αὐτούς. Περαιτέρω, ὁ Πρόεδρος τῆς ΕΧ, καθηγητής Henry Beecher, ὑπεστήριζε ὅτι ὁ θάνατος εἶναι ὑποκειμενική ἔννοια (!), τοῦ ὁποίου ὁ ὁρισμός εἶναι δυνατόν νά μεταβάλλεται ἀπό τήν κοινωνία[2],[3]!

Γιά τή διάγνωση τοῦ «εθ» -καί κατ’ ἐπέκταση γιά τή διάγνωση τοῦ θανάτου τοῦ ἀνθρώπου- ἐτέθη ὡς προϋπόθεση εἴτε ἡ ὕπαρξη «θανάτου (μόνον) τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους» (Ἀγγλική Σχολή) εἴτε ἡ ὕπαρξη «θανάτου ὁλοκλήρου τοῦ ἐγκεφάλου» (Ἀμερικανική Σχολή). Συμφώνως μέ σχετική ἀπόφαση τοῦ Κεντρικοῦ Συμβουλίου Ὑγείας τῆς χώρας μας (1985), ὁ θάνατος ὁρίζεται ὑπό τήν ἀνωτέρω προϋπόθεση τῆς Ἀγγλικῆς Σχολῆς.

Συμφώνως μέ τήν Ἀμερικανική Νευρολογική Ἀκαδημία[4] (ΑΝΑ, στό ἑξῆς), ὁ «εθ» διαγιγνώσκεται ὅταν ὑπάρχει: α) ἀπνοϊκό κῶμα γνωστῆς αἰτιολογίας (χωρίς τήν ὕπαρξη καταστάσεων, οἱ ὁποῖες εἶναι δυνατόν νά ἐπιπλέξουν τή διάγνωση), β) ἀπουσία ὁρισμένων ἀντανακλαστικῶν τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους μέ σπουδαιότερο εὕρημα τήν ἀπουσία τοῦ ἀντανακλαστικοῦ τῆς αὐτόματης ἀναπνοῆς, γ) ἀπουσία κινητικῶν ἀποκρίσεων, ἐνῶ εἶναι δυνατόν νά παραμένουν νωτιαῖα ἀντανακλαστικά καί δ) μή ὕπαρξη μεταβολῆς τῶν προαναφερθέντων εὑρημάτων μετά ὁρισμένο χρονικό διάστημα.

Ἀσυνέπειες καί ἀντιφάσεις σχετικῶς μέ τόν «ἐγκεφαλικό θάνατο».

1. Περιέργως, ὁ ἀντιπρόσωπος τῆς ΑΝΑ, θεωρεῖ συμβατή τόσο τήν ὕπαρξη σταθερῆς αἱμοδυναμικῆς καταστάσεως –χωρίς μάλιστα φαρμακολογική ὑποστήριξη- ὅσο καί τήν ἀπουσία ἀποίου διαβήτου ἐπί «ἐγκεφαλικῶς νεκρῶν ἀσθενῶν[5] (ἄποιος διαβήτης παρατηρεῖται, ὅταν δέν ἐκκρίνεται ἀντιδιουρητική ὁρμόνη ἀπό τόν ὑποθάλαμο). Σημειωτέον ὅτι ἡ ὕπαρξη σταθερῆς αἱμοδυναμικῆς καταστάσεως, ὅπως καί ἡ ἀπουσία ἀποίου διαβήτου, προϋποθέτουν τήν ὕπαρξη λειτουργοῦντος ἐγκεφαλικοῦ στελέχους καί λειτουργοῦντος ὑποθαλάμου· ὅμως, ἐπί «ἐγκεφαλικῶς νεκρῶν ἀσθενῶν» τόσο τό ἐγκεφαλικό στέλεχος ὅσο καί ὁ ὑποθάλαμος θεωροῦνται νεκροί ἀνατομικοί σχηματισμοί! Σέ ἑπόμενο δημοσίευμά του –μερικά ἔτη ἀργότερα- ὁ ἴδιος ἐκπρόσωπος τῆς ΑΝΑ, ἀναιρῶν τόν προηγούμενο ἰσχυρισμό του, ἔγραφε ὅτι θά πρέπη ν’ ἀμφιβάλλωμε γιά τήν κλινική διάγνωση τοῦ «εθ», ὅταν ἡ κατάσταση τοῦ ἀσθενοῦς παραμένει αἱμοδυναμικῶς σταθερή[6]! Ἐπιπροσθέτως, ὁ ἴδιος ἔγραφε ὅτι εἶναι συμβατή μέ τή διάγνωση τοῦ «εθ» καί ἡ ὕπαρξη παροδικῶν, ἀναποτελεσματικῶν κινήσεων, οἱ ὁποῖες προσομοιάζουν πρός ἀγωνιώδη ἀναπνοή! (βιβλ. ἀναφορά 4).

2. Σέ σημαντικό ποσοστό (περί τό 20%) «ἐγκεφαλικῶς νεκρῶν» («εν», στό ἑξῆς) ἀσθενῶν ἔχει καταγραφῆ ὕπαρξη πραγματικῆς ἠλεκτρο-εγκεφαλικῆς δραστηριότητος, ἡ ὁποία, μάλιστα, σέ ὁρισμένες περιπτώσεις προσομοίαζε μέ ἐκείνη τοῦ φυσιολογικοῦ ὕπνου[7].

3. Ἔχει συνεχισθῆ ἡ ἐγκυμοσύνη «εν» ἐγκύων σέ Μονάδες Ἐντατικῆς Θεραπείας μέχρι 107 (ἑκατόν ἑπτά) ἡμέρες καί ἡ γέννηση φυσιολογικῶν νεογνῶν μέ καισαρική τομή[8].

4. Βασική δοκιμασία γιά τή διάγνωση τοῦ «εθ» εἶναι ἡ «δοκιμασία τῆς ἀπνοίας». Πολύ διαφωτιστική εἶναι ἡ πληροφορία, ἡ ὁποία δίδεται ἀπό τόν ἴδιο πάντοτε ἐκπρόσωπο τῆς ΑΝΑ ὅτι στό 49% τῶν χωρῶν τοῦ κόσμου ἡ «δοκιμασία τῆς ἀπνοίας» ἐκτελεῖται πλημμελῶς[9]. Περαιτέρω -ὅπερ καί τό σπουδαιότερο- ἡ ἐν λόγω δοκιμασία ἔχει χαρακτηρισθῆ «ἐπιβλαβής καί ἀνήθικη», διότι εἶναι δυνατόν νά ἐπιδεινώση περαιτέρω τήν ἤδη βαρεῖα κατάσταση τοῦ ἐγκεφάλου τοῦ ἀσθενοῦς[10].

5. Σε μεγάλο παιδιατρικό Νοσοκομεῖο τῶν Η.Π.Α. ἡ διάγνωση τοῦ «εθ» ἦταν ἐσφαλμένη στο 22% τῶν ἐξετασθέντων παιδιῶν. Σημειωτέον ὅτι οἱ γονεῖς τῶν παιδιῶν αὐτῶν εἶχαν ἤδη δώσει τήν αἰτηθεῖσα συγκατάθεσή τους, νά «δωρίσουν», δηλαδή, τά ὄργανα τῶν παιδιῶν τους, ἡ ὁποία («δωρεά») φυσικά δέν πραγματοποιήθηκε μετά τήν ὀρθή διάγνωση[11].

6. Ἡ διάγνωση τοῦ «θανάτου ὁλοκλήρου τοῦ ἐγκεφάλου» -ὅπως ἀπαιτεῖ ἡ Ἀμερικανική Σχολή- δέν εἶναι δυνατόν νά γίνη μέ τήν κλινική ἐξέταση τοῦ ἀσθενοῦς· ὁ λόγος εἶναι ὅτι, ἐφόσον τό ἐγκεφαλικό στέλεχος εἶναι μή λειτουργοῦν ἤ κατεστραμμένο (ἀπαραίτητη προϋπόθεση σέ κάθε περίπτωση «εθ»), δέν ὑπάρχει δυνατότητα νά ἐλεγχθῆ μεγάλο μέρος τοῦ φλοιοῦ τοῦ ἐγκεφάλου οὔτε οἱ ὑποφλοιώδεις ἀνατομικοί σχηματισμοί (διεγκέφαλος, βασικά γάγγλια), καθόσον τόσον αἱ κεντρομόλοι (πρός τόν φλοιό) ὅσον καί αἱ φυγόκεντροι ὁδοί (ἀπό τόν φλοιό πρός τήν περιφέρεια) εἶναι μή λειτουργικές ἤ κατεστραμμένες.

7. Σέ «ἐγκεφαλικῶς νεκρούς» («εν», στό ἑξῆς) ἀσθενεῖς ἔχουν παρατηρηθῆ σπανιότερα ἀντανακλαστικά τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους, ὅπως τό στοματικό καί τοῦ μασητῆρος· περαιτέρω, συχνό φαινόμενο κατά τή λήψη ὀργάνων ἀπό «εν» ἀσθενεῖς εἶναι ἡ ἐμφάνιση δακρύρροιας, λειτουργία ἡ ὁποία ἐλέγχεται ἀπό πυρῆνα, ὁ ὁποῖος ἐντοπίζεται στό κατώτερο τμῆμα τοῦ (ὑποτιθεμένου νεκροῦ) ἐγκεφαλικοῦ στελέχους[12].

8. Ὡς γνωστόν, σέ «εν» ἀσθενεῖς παρατηροῦνται μέ μεγάλη συχνότητα κινήσεις, προκλητές ἤ αὐτόματες· τό γεγονός αὐτό ἀκυρώνει τή διάγνωση τοῦ «εθ» σύμφωνα μέ τά κριτήρια τῆς ΕΧ, ἀλλά καί ἐκείνων τῆς Μinnesota. Ὁ ἐκπρόσωπος τῆς ΑΝΑ, ὅμως, χαρακτηρίζει τίς κινήσεις αὐτές ὡς νωτιαῖα ἀνατανακλαστικά καί τίς θεωρεῖ συμβατές μέ τή διάγνωση τοῦ «εθ» (ἀναφορά 4)· ὁπωσδήποτε, ἡ τελευταία αὐτή θεώρηση, ἐκτός τοῦ γεγονότος ὅτι εὑρίσκεται σέ ἀντίθεση μέ τά κριτήρια τῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Harvard, ἀλλά καί ἐκείνων τῆς Μinnesota –καί ἑπομένως ἀκυρώνει τή διάγνωση τοῦ «εθ»- δέν εἶναι δυνατόν νά ἰσχύει καί γιά τόν ἀκόλουθο λόγο: Κατά τήν πρώϊμη φάση τῆς νωτιαίας καταπληξίας (νωτιαῖο shock) στόν ἄνθρωπο δέν εἶναι δυνατόν να ἐκλύεται ὁποιοδήποτε ἀντανακλαστικό οὔτε νά πραγματοποιεῖται ὁποιαδήποτε κίνηση[13]· περαιτέρω, οὐδέποτε ἔχουν παρατηρηθῆ «ἀντανακλαστικοί αὐτοματισμοί» σέ ἀσθενεῖς μέ τραυματικές βλάβες κατά τήν ἀνώτερη μοῖρα τοῦ νωτιαίου μυελοῦ.

9. Σέ πρόσφατο δημοσίευμα τοῦ ἐκπροσώπου τῆς ΑΝΑ, καθηγητοῦ E. Wijdicks[14], ἀναγράφεται ὅτι παρετηρήθησαν στό στέλεχος τοῦ ἐγκεφάλου, ἐπί «εν» ἀσθενῶν –οἱ ὁποῖοι ἐπέζησαν μέχρι 36 ὧρες ἀπό τή διάγνωση τοῦ «εθ»- μέτριες ἰσχαιμικές ἀλλοιώσεις στούς νευρῶνες σέ ποσοστό, τό ὁποῖο ἦταν περί τό 40%· στό ὑπόλοιπο 60% τῶν μελετηθέντων «εν» ἀσθενῶν τό ποσοστό τῶν ἰσχαιμικῶν ἀλλοιώσεων τῶν νευρώνων τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους ἦταν ἕως 5%.

10. Ἐξαιρετικῶς σοβαρή εἶναι ἡ πρόσφατη διαβεβαίωση τοῦ ἀνωτέρω καθηγητοῦ E. Wijdicks -ἐκπροσώπου τῆς ΑΝΑ καί θερμοῦ ὑποστηρικτοῦ τοῦ «εθ» - ὅτι δέν ὑπάρχει ἐπαρκής μαρτυρία προκειμένου νά τεκμηριωθῆ ὅτι οἱ νευρολογικές λειτουργίες ἔχουν ὁριστικῶς ἀπολεσθῆ σέ ἀσθενεῖς, οἱ ὁποῖοι ἔχουν χαρακτηρισθῆ ὡς «εν»[15]! Ὅπως εἶναι εὐνόητο, ἡ ἀποδοχή τῆς πληροφορίας αὐτῆς ἀκυρώνει τή διάγνωση τοῦ «εθ», ὑπό ὁποιαδήποτε κριτήρια διαγιγνώσκεται αὐτός (ὁ «εθ») !!!

11. Στούς «εν» ἀσθενεῖς διατηρεῖται ἡ καρδιακή λειτουργία (συχνά μέ κατάλληλη φαρμακευτική ὑποστήριξη), πραγματοποιεῖται ἡ ἀνταλλαγή τῶν ἀναπνευστικῶν ἀερίων στούς πνεύμονες (μέ κατάλληλο μηχανικό ἀερισμό), διατηρεῖται ἡ νεφρική καί ἡ ἡπατική λειτουργία καί ἐπιτυγχάνεται κατά τό μᾶλλον ἡ διατήρηση σταθεροῦ τοῦ «ἐσωτερικοῦ περιβάλλοντος» τοῦ ὀργανισμοῦ, διατηρεῖται ἡ λειτουργία τοῦ ἀνοσοποιητικοῦ συστήματος, ἐπιτυγχάνεται ἐπούλωση τραυμάτων, διατηροῦνται διάφορες ἐνδοκρινικές λειτουργίες κ.ἄ.

12. Δεδομένου ὅτι τό περιεχόμενο τῆς συνειδήσεως δέν εἶναι δυνατόν νά ἐλεγχθῆ μέ ὁποιαδήποτε ἰατρική μέθοδο, δέν εἶναι δυνατόν νά ὑποστηριχθῆ ὅτι αὐτό ἔχει ἀπωλεσθῆ· ἀντίθετα, ὑπάρχουν ἔμμεσες μαρτυρίες ὅτι τό περιεχόμενο τῆς συνειδήσεως δέν ἀπόλλυται.

13. Ἐξαιρετική ἐντύπωση προεκάλεσε τό γεγονός ὅτι τό Ἐθνικό Συμβούλιο Βιοηθικῆς τοῦ Προέδρου τῶν Η.Π.Α. σέ σχετικῶς πρόσφατο (Δεκέμβριος 2008) ἐκτενέστατο δημοσίευμά του ἐχαρακτήρισε τήν ταύτιση τοῦ «εθ» (ὁλοκλήρου τοῦ ἐγκεφάλου) μέ τόν «θάνατο τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους» ὡς «ἐννοιολογικῶς ὕποπτη καί κλινικῶς ἐπικίνδυνη»[16]. Περαιτέρω, τό ἴδιο Συμβούλιο, κατήργησε τόν ὅρο «εθ» καί τόν ἀντικατέστησε ἀπό τόν ὅρο «ὁλική ἀνεπάρκεια τῶν λειτουργιῶν τοῦ ἐγκεφάλου».

14. Ὁ David Evans, πρώην «Consultant» (Διευθυντής) στό Ἐθνικό Νοσοκομεῖο τοῦ Ἡνωμένου Βασιλείου γιά τίς μεταμοσχεύσεις καρδίας καί πνευμόνων- Νοσοκομεῖο Papworth στό Cambridge- γράφει ὅτι συνιστᾶ ἀπάτη ἡ ταύτιση τοῦ θανάτου τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν «θάνατο τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους»· τόν ἴδιο βαρύτατο χαρακτηρισμό –τῆς ἐξαπατήσεως δηλαδή τοῦ κοινοῦ- ὑπαινίσσεται σαφῶς σέ πρόσφατο σχετικό ἄρθρο, στό ἐγκυρότατο περιοδικό Nature, ὁ συντάκτης τοῦ Editorial (ἄρθρου τῆς συντάξεως) τοῦ τεύχους τοῦ περιοδικοῦ αὐτοῦ[17].

Ἔχουν ἀνακτήσει νευρολογικές λειτουργίες «εν» ἀσθενεῖς;

Ἔχει παρατηρηθῆ μερική ἀνάκτηση νευρολογικῶν λειτουργιῶν σέ «εν» βρέφη, ἡ ὁποία διήρκεσε μερικές ἑβδομάδες ἤ μῆνες[18]. Τό ἴδιο ἐρώτημα δέν εἶναι δυνατόν ν᾿ ἀπαντηθῆ σήμερα, διότι τίς τελευταῖες δεκαετίες οἱ «εν» ἀσθενεῖς εἴτε γίνονται «δότες» ὀργάνων (ὁπότε καταλήγουν) εἴτε τούς αἴρεται ἡ ποικίλη ὑποστήριξη στίς ΜΕΘ μέ τό ἴδιο ἀποτέλεσμα (θάνατος). Ὑπάρχει δημοσίευση στό ἐγκυρότατο ἰατρικό περιοδικό Journal of Nuclear Medicine (R. Reid, 1989;30:1621-1625) συμφώνως πρός τήν ὁποίαν ἐπέζησαν δύο «εν» παιδιατρικοί ἀσθενεῖς, ὁ ἕνας μέ σοβαρά νευρολογικά ἐλλείμματα καί ὁ ἄλλος σέ μόνιμη φυτική κατάσταση· σημειωτέον, ὅμως, ὅτι δέν δίνονται ἄλλες νευρολογικές λεπτομέρειες, ἐκτός ἀπό τό γεγονός ὅτι οἱ ἀσθενεῖς εἶχαν διαγνωσθῆ ὡς «εν».

Ταυτίζεται ὁ «ἐγκεφαλικός θάνατος» μέ τόν γνωστό, βιολογικό θάνατο τοῦ ἀνθρώπου;

Ὅπως προκύπτει ἀπό τίς ἀνωτέρω παρατεθεῖσες πληροφορίες, ὁ «ἐγκεφαλικός θάνατος» δέν ταυτίζεται μέ τόν γνωστό, βιολογικό θάνατο τοῦ ἀνθρώπου!!!

[1] A definition of irreversible coma. Report of the ad hoc committee of the Harvard Medical School to examine the definition of death. JAMA 1968;205:337-340, p. 337

[2] Beecher HK. Ethical problems created by the hopelessly unconscious patient. N Engl J Med 1968;278(26):1425- 1430, p.1429

[3] Beecher HK, Dorr HI. The definition of death. Some opposing views.Int J Clin Pharmacol 1971;5(2):120-124, p. 120

[4] Wijdicks EFM. Αmerican Academy of Neurology, Practice Parameters for Determining Brain Death in Adults. Neurology 1995;45:1003- 1011

[5] ἔ.ἀ.

[6] Wijdicks EFM. ΝΕJM 2001;345: 616- 618 (August 23)

[7] Grigg MM, Kelly MA, Calesia GG, et al. Electroencephalographic activity after brain death. Arch Neurol 1987;44 : 948-954.

[8] K.Γ.Καρακατσάνης. Εγκεφαλικός Θάνατος. Ταυτίζεται με τον βιολογικό θάνατο του ανθρώπου; University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2000, βιβλ. αναφ. 94 και 97-102.

[9] Wijdicks EFM. Brain death worldwide. Neurology 2002;58:20-25, p. 21

[10] Coimbra C. Implications of ischemic penumbra for the diagnosis of brain death. Braz J Med and Biolog Research 1999;32:1479-1487, p. 1483

§ Tibbals James. A critique of the apneic oxygenation test for the diagnosis of “ brain death”. Ped Crit Care Med 2010;11(4):475- 478

§ Αllen Ν, Burkholder JD, Molinari GF, Comiscioni G. Clinical criteria of brain death. In: The NINCDS Collaborative study of brain death. NIH Publication, No 81- 2286, December 1980, Bethesda, 77- 147, p. 80

[11] Wijdicks EFM et al. Letter to the Editor. Neurology 1999;53:1369-1370

[12] Fitzgerald RD, Dechtyar I, Temple et al. Cardiovascular and catecholamine responseto surgery in brain- dead organ donors. Anaesthesia 1995; 50: 388-392.

[13] Κarakatsanis KG. “Brain Death”: Should it be reconsidered? Spinal Cord, 2008;46:396- 401

[14] Wijdicks EFM et al. Evidence- based guidelines update. Determining brain death in adults. Neurology 2010;74: 1911- 1918

[15] Wijdicks EFM et al. Evidence- based guidelines update. Determining brain death in adults. Neurology 2010;74: 1911- 1918

[16] Controversies in the Determination of Death, A White Paper by the President’s Council on Bioethics, December 2008, Washington, DC, p. 66.

[17] Nature, 2009, vol. 461, 1st October, Editorial

[18] Ashwal, S, Schneider S. Brain death in the new born. Pediatrics 1989; 84: 429- 437. Okamoto K, Sugimoto T. Return of spontaneous respiration in an infant who fulfilled criteria to determine brain death. Pediatrics 1995; 96: 518-520. Kohrman MH, Spivac BS. Brain death in infants. Sensitivity and specificity of current criteria. Pediatr Neurol 1990;6: 47- 50.

orthros

http://youtu.be/9QQc4LujMf4

-----------------------------------------------------------------------------------------

Η σειρά αναρτήσεων με θέμα την ¨ ΗΜΕΡΙΔΑ - Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς;, περιλαμβάνει τα παρακάτω μέρη:

Μέρος 1ο: ΗΜΕΡΙΔΑ - Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς; (1/3) Περιλαμβάνει τo Εισαγωγικό Μέρος

Μέρος 2ο: ΗΜΕΡΙΔΑ - Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς; (2/3) Περιλαμβάνει τις εισηγήσεις των ομιλητών από 1 έως 5

Μέρος 3ο: ΗΜΕΡΙΔΑ - Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς; (3/3) Περιλαμβάνει τις υπόλοιπες εισηγήσεις των ομιλητών, πορίσματα, ψήφισμα και ερωτήσεις άπαντήσεις

Όλη η ημερίδα σε δέκα επτά (17) βίντεο

http://www.youtube.com/playlist?list=PLcNTalUGYzet6v6QZOLLNPeXNKJ9jLaym

Σύνθεση ΠΑΖΛ: Ευάγγελος ο Σάμιος

ΠΑΖΛ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

Κυριακή 26 Μαΐου 2013

ΗΜΕΡΙΔΑ - Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς; (2/3)

1. Μεταμοσχεύσεις: ἕνα θετικό βῆμα ἤ ἕνας ἐπιστημονικός Kαιάδας; Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχ/του Ἰωάννου Κοκάκη, Ἰατροῦ Ὀγκολόγου

2. Ἡ θετική ὄψη τῶν Μεταμοσχεύσεων, Παναγιώτου Κίκιλη, Ἰατροῦ Νεφρολόγου, Δ/ντοῦ Μονάδος αἱμοκάθαρσης Νοσοκομείου Καλύμνου.

3. Ἐμμανουήλ Παναγόπουλου: «Διασῴζεται σήμερα ὁ ἐγκεφαλικός θάνατος;» FACS, Ἄμ. Ἐπ. Καθ. Χειρ/κῆς, τ. Συν/τής Δ/ντής Χειρ/κῆς Κλινικῆς - Νοσοκομείου «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ»

4. Μεταμοσχεύσεις καί «Εἰκαζόμενη συναίνεση. Ἀθανασίου Β. Ἀβραμίδη Καρδιολόγου, Ἄμ. Καθηγ. Παθολογίας Παν/μίου Ἀθηνῶν.

Ἐπινοήσεις πρόσκτησης ὀργάνων γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις.

Ἡ «εἰκαζόμενη» συναίνεση.

Ἡ ἐπινόηση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου.

Ἀναδιπλώσεις τοῦ Ὑπ. Ὑγείας.

Ὀλίγα τινά πρὸς ἀξιοποίηση.

Συμπεράσματα.

Ἀσυνέπειες καί ἀντιφάσεις σχετικῶς μέ τόν «ἐγκεφαλικό θάνατο».

Ἔχουν ἀνακτήσει νευρολογικές λειτουργίες «εν» ἀσθενεῖς;

Ταυτίζεται ὁ «ἐγκεφαλικός θάνατος» μέ τόν γνωστό, βιολογικό θάνατο τοῦ ἀνθρώπου;

-----------------------------------------------------------------------------------------

Μέρος 2ο: ΗΜΕΡΙΔΑ - Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς; (2/3) Περιλαμβάνει τις εισηγήσεις των ομιλητών από 1 έως 5

Σύνθεση ΠΑΖΛ: Ευάγγελος ο Σάμιος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δημιουργεί ή διαλύει

Θέλεις να ενημερώνεσαι για νέες αναρτήσεις;

Πληροφορίες

Αρχειοθήκη ιστολογίου

StatCounter

ΕΡΩΣ ΕΛΛΑΣ

Ετικέτες